Muốn dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh, mẹ cần làm những gì?

Dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh không chỉ là việc giúp bé phát triển các giác quan, mà còn cần xây dựng nền tảng vững chắc cho các kỹ năng tư duy và ngôn ngữ sau này. Bằng cách áp dụng các phương pháp đơn giản như trò chuyện, giao tiếp mắt và khuyến khích bé quan sát, cha mẹ có thể kích thích não bộ để bé phát triển toàn diện.

1. Trẻ 4 tháng tuổi làm được những gì?

Trẻ ở giai đoạn 4 tháng tuổi, trẻ dành phần lớn thời gian để ăn - ngủ và đi vệ sinh. Tuy nhiên, con đã có nhiều thay đổi cả về thể chất và trí tuệ mà mẹ thường bỏ qua.

1.1. Về mặt thể chất

Về thể chất, trẻ 4 tháng tuổi thường nặng gấp rưỡi trẻ mới sinh và cao hơn 5-8cm. Con cũng đã biết lật mình và có khả năng phối hợp tay - mắt cũng như kiểm soát đầu ở mức tương đối:

• Khi nằm ngửa, trẻ có thể khép tay và đưa chân lên
• Khi nằm sấp, trẻ ngóc đầu lên để nhìn về phía trước
• Trẻ đã có thể lật người, và dùng hay tay chống đẩy cơ thể
• Về vận động tinh, trẻ đã có thể nắm đồ chơi, đưa tay vào miệng để khám phá và kéo chăn mỏng

Ngoài ra, một số phản xạ thường gặp ở trẻ sơ sinh như giật mình Moro, dạ đề Colic cũng bắt đầu giảm bớt.

1.2. Về mặt trí tuệ

Trẻ 4 tháng tuổi đã thức nhiều hơn trước, bước đầu khám phá thế giới và thể hiện cảm xúc của cá nhân nhiều hơn. 

• Trẻ có thể biểu đạt cảm xúc với cha mẹ qua việc cười hoặc khóc, đôi khi ngọ nguậy đầu, thân người để thể hiện sự khó chịu hoặc thoải mái
• Trẻ phản ứng với âm thanh và hình ảnh, đưa mắt nhìn theo hướng của âm thanh hoặc những chuyển động qua lại
• Trẻ có thể đưa tay lên mặt, hoặc cho ngón tay vào miệng, thích mút ngón tay hoặc ngậm núm giả
• Trẻ có thể nhận ra gương mặt quen thuộc và đồ vật từ xa
• Trẻ nhận ra những âm thanh quen thuộc và giọng nói của cha mẹ 

Trẻ 4 tháng biết lật người, phản ứng với âm thanh và hình ảnh

2. Dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh qua kích thích giác quan

Ở độ tuổi này, trẻ dần tìm hiểu về thế giới qua các giác quan. Do đó, một phương pháp hiệu quả để dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh là kích thích cả 5 giác quan: thị giác, thính giác, xúc giác, vị giác và khứu giác. 

2.1. Kích thích thính giác

Trẻ 4 tháng tuổi có thể nghe hiểu được ngữ điệu, âm sắc trong giọng nói và trong các âm thanh khác nhau.

Để giúp trẻ 4 tháng tuổi phát triển thính giác, mẹ nên thường xuyên trò chuyện và đọc truyện cho trẻ nghe. Mẹ có thể trò chuyện hoặc hát cho con nghe ngay cả khi tắm hay thay tã.

Hãy sử dụng những câu lặp lại để trẻ quen với âm thanh. Khi nói chuyện, mẹ có thể tăng dần khoảng cách khi nói và luyện tập phân biệt âm thanh to nhỏ sẽ giúp trẻ phát triển khả năng nghe. 

Ngoài ra, cho trẻ nghe nhạc hàng ngày, đặc biệt là trước khi ngủ với âm lượng điều chỉnh phù hợp cũng là một cách tốt. Mẹ cũng nên cho trẻ gần gũi với âm thanh tự nhiên như tiếng nước chảy, tiếng chim hót, và tiếng động từ đồ vật sẽ giúp trẻ nhận biết nhiều loại âm thanh khác nhau.

Việc kích thích thính giác không chỉ giúp bé nhận biết thế giới mà còn tạo nền tảng cho việc học ngôn ngữ sau này.

Dạy trẻ 4 tháng thông minh bằng cách kích thích thính giác

2.2. Kích thích thị giác

Gần 80% kiến thức về thế giới của trẻ được tiếp nhận qua thị giác, nên việc phát triển khả năng nhìn rất quan trọng. Để hỗ trợ sự phát triển thị giác của trẻ, mẹ có thể:

• Treo những đồ chơi chuyển động như lục lạc, vòng xoay... để bé nhìn theo
• Cho trẻ nhìn vào gương để khám phá hình ảnh của chính mình cũng
• Thường xuyên cho trẻ đi khám phá xung quanh, từ cây cối đến động vật, sẽ mở rộng tầm nhìn cho trẻ. 
• Đặt các đồ chơi hoặc hình ảnh có màu sắc nổi bật, như đỏ, vàng, xanh, để thu hút ánh nhìn của trẻ và giúp phát triển thị giác.

2.3. Kích thích xúc giác

Những cử chỉ kích thích xúc giác như ôm ấp, âu yếm, da kề da rất tốt cho sự phát triển thần kinh, trí não của trẻ 4 tháng tuổi. Qua đây, con có thể cảm nhận nhiệt độ cơ thể mẹ và cảm giác an toàn, thoải mái khi ở bên mẹ.

Thời gian tiếp xúc với nước khi tắm cũng rất quan trọng, giúp trẻ thoải mái và cảm nhận làn nước qua bàn tay. Sau khi tắm, mẹ có thể massage cho trẻ quanh bụng, tay chân, massage cơ mặt... Điều này sẽ kích thích các dây thần kinh giác quan, giúp trẻ nhạy bén hơn.

Hãy khuyến khích trẻ chạm vào khăn mềm, đồ ướt, vật ấm-lạnh, cùng với các đồ vật có độ thô cứng và mềm mại khác nhau, để giúp xúc giác của trẻ trở nên nhạy bén và phản ứng linh hoạt hơn.

Kích thích trị tuệ của trẻ qua tiếp xúc cơ thể

2.4. Kích thích vị giác

Trẻ 4 tháng tuổi chủ yếu vẫn phụ thuộc vào sữa mẹ hoặc sữa công thức, nên việc cho trẻ ăn dặm chưa cần thiết. Tuy nhiên, nếu mẹ muốn giới thiệu thức ăn dặm, hãy xem xét những dấu hiệu của trẻ. Nếu trẻ bắt đầu quan tâm đến các cử chỉ của người lớn trong bữa ăn, chóp chép miệng và đưa tay lên miệng, mẹ có thể cân nhắc cho trẻ làm quen với thức ăn dặm như cháo rây.

Mẹ có thể hướng dẫn trẻ biết về bốn vị giác cơ bản: ngọt, chua, mặn và đắng bằng cách dùng một chiếc khăn sạch, nhúng vào các loại nước khác nhau như nước mát, nước lạnh, nước ngọt và nước mặn, sau đó chấm vào đầu lưỡi trẻ để kích hoạt vị giác. Đây là cách hiệu quả giúp trẻ làm quen với các hương vị đa dạng.

2.5. Kích thích khứu giác

Một khứu giác nhạy bén có thể giúp bé 4 tuổi ghi nhớ tốt hơn và thúc đẩy tư duy đa chiều.

Để giúp trẻ 4 tháng tuổi phát triển khứu giác, mẹ có thể thực hiện các bài tập đơn giản, như cho trẻ ngửi mùi từ trái cây, nguyên liệu và các món ăn. Đồng thời, hãy lần lượt giới thiệu cho bé các mùi hương quen thuộc như hương cây cối và hoa lá quanh nhà. Những hoạt động này sẽ giúp trẻ phát triển khứu giác một cách tự nhiên và hiệu quả.

Ngoài ra, hãy đưa trẻ ra ngoài để hít thở không khí trong lành, giúp cải thiện đường hô hấp và làm cho khứu giác của trẻ nhạy bén hơn.

Lưu ý: Cần tránh cho trẻ tiếp xúc với khói thuốc lá, khói xe và các chất độc bay hơi có hại khác.

Kích thích khứu giác của trẻ 4 tháng tuổi

3. Dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh qua các trò chơi trí tuệ

Dưới đây là một số trò chơi trí tuệ mẹ có thể áp dụng để dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh.

3.1. Đọc những quyển sách, tranh sắc màu

Những hình ảnh, tranh màu sắc kích thích thị giác và nhận biết của trẻ. Dưới đây là một số dòng sách, tranh mẹ nên chọn cho bé 4 tháng tuổi:

• Sách với hình ảnh đen trắng và màu tương phản
• Sách hình ảnh đơn giản và màu sắc tươi sáng
• Sách vải, sách nổi hoặc có âm thanh sột soạt khi trẻ chạm vào
• Sách với chỉ một màu sắc hoặc hình ảnh mỗi trang
• Bộ tranh, thẻ học để bé chơi trò tráo thẻ

3.2. Trò chơi gây tiếng ồn 

Những trò chơi gây tiếng ồn như chơi lục lạc, xúc xắc,... tăng cường khả năng nghe, ghi nhớ và tập trung. Mẹ có thể tập phản xạ cho bé bằng cách liên tục thay đổi vị trí lắc xúc xắc, lắc nhẹ xúc xắc và di chuyển trước mặt bé, lật trẻ nằm sấp và thu hút con bằng nhạc cụ ở trước mặt...

Các trò chơi trí tuệ dạy trẻ 4 tháng

3.3. Trò chơi chạm và cảm nhận

Trò chơi "chạm và cảm nhận" thông qua xúc giác để kích hoạt não bộ của trẻ. 

Cách làm rất đơn giản, mẹ chỉ cần cho trẻ tiếp xúc với đồ vật bằng tay, chân hoặc chính làn da bé. Đồ vật để bé chạm vào có thể có kết cấu khác nhau (như bông, vải, gỗ, nước) hoặc nhiệt độ khác nhau (kim loại, gỗ, nhựa...) 

3.4. Hát theo

Mẹ có thể "dạy" bé hát theo bằng cách hát trước một vài lượt, sau đó hát những đoạn ngắt quãng để trẻ hát theo. Những giai điệu vui vẻ khiến trẻ cảm thấy thích thú, là cách hữu hiệu kích hoạt ngôn ngữ và thính giác của bé.

3.5. Trò chơi "Bong bóng ở mọi nơi"

Mẹ thổi nhiều bong bóng bay xung quanh trẻ, thu hút sự chú ý của trẻ. Trẻ cảm thấy thích thú khi đập vỡ nó bằng tay giúp phát triển khả năng vận động phối hợp tay mắt.

Lưu ý: Nên lựa chọn loại xà bông tạo bong bóng an toàn, không gây kích ứng cho trẻ.

Kích thích thị giác và xúc giác của trẻ bằng việc chơi với bong bóng

3.6. Trò chơi "Ú òa"

Trò chơi "Ú òa" cũng là một trò tương tác hay ho dành cho mẹ và bé 4 tuổi. Qua trò chơi "Ú òa", trẻ có thể nhận thức được sự vật không biến mất ngay cả khi không nhìn thấy chúng. Đây là một cột mốc quan trọng trong việc phát triển nhận thức.

Việc mẹ liên tục xuất hiện rồi biến mất cũng giúp con có khả năng ghi nhớ tốt hơn, hình thành các phản ứng như mong chờ, háo hức, kích thích trí tò mò và phát triển kỹ năng dự đoán. 

4. Lưu ý về chế độ dinh dưỡng hằng ngày

Bên cạnh các bài tập kích thích não bộ, mẹ đừng quên bổ sung đầy đủ dinh dưỡng để phát triển thể chất và não bộ của trẻ, đặc biệt là DHA.

DHA chính là chất béo cấu tạo nên bộ não con người, chiếm khoảng 25% khối lượng não bộ, là chất kết nối thần kinh, nền tảng cho sự phát triển khả năng tư duy vượt trội. Bổ sung đầy đủ dinh dưỡng, đặc biệt là DHA ngay trong 2 năm đầu đời chính là cơ hội để bé bứt phá tiềm năng trí tuệ trong suốt quãng thời gian trưởng thành sau này.

Nên và cần thiết bổ sung DHA cho trẻ

Sữa mẹ là thức ăn tốt nhất cho trẻ 4 tháng tuổi. Nếu chế độ ăn của mẹ ít cá, chưa được bổ sung đầy đủ DHA hoặc trẻ không được bú mẹ hoàn toàn, hãy cho bé sử dụng những sản phẩm DHA tinh khiết như BioAmicus DHA. Sản phẩm tinh khiết, không tanh như DHA BioAmicus vừa giúp bé bổ sung chuẩn nhu cầu DHA theo khuyến cáo, lại không ảnh hưởng đến vị giác của con. 

Sản phẩm DHA BioAmicus hiện đã có mặt trên 10.000 điểm bán, là giải pháp bổ sung DHA hiệu quả, an toàn và phù hợp với trẻ từ sơ sinh, được hàng triệu bà mẹ tin dùng.

5. Dạy trẻ thông minh ngay cả trong giấc ngủ

Mẹo nhỏ cuối cùng, mẹ có thể dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh ngay cả khi con ngủ. 

Đối với trẻ 4 tháng tuổi, giấc ngủ chiếm phần lớn thời gian sinh hoạt (khoảng 14-16 tiếng mỗi ngày). Khi con ngủ, mẹ có thể áp dụng một số biện pháp sau đây để kích hoạt não bộ của bé:

• Tạo cho trẻ một không gian ấm áp, thoáng khí và thoải mái
• Chia giấc ngủ của con thành nhiều cữ trong ngày và thiết lập phương pháp tự ngủ khoa học, như phương pháp không nước mắt của Elizabeth Pantley, phương pháp CIO,..
• Mẹ có thể hát ru cho trẻ để kích thích trí tuệ và thể chất hoặc mẹ cho trẻ nghe âm thanh tần số phù hợp như tiếng ồn trắng...

Hy vọng những biện pháp trong bài viết “Muốn dạy trẻ 4 tháng tuổi thông minh, mẹ cần làm những gì?” đã cung cấp những thông tin hữu ích cho mẹ trong việc giáo dục trẻ. Nếu cần thêm tư vấn, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để nhận hỗ trợ từ đội ngũ dược sĩ hoàn toàn miễn phí.