Hướng dẫn dùng DHA phát triển trí não cho bé

DHA là một acid béo lành mạnh có thể cải thiện chức năng và sự phát triển của não trong mọi giai đoạn của cuộc đời. Đặc biệt ở trẻ nhỏ, vai trò DHA phát triển trí não được rất nhiều mẹ quan tâm. Và để hiểu rõ hơn về vấn đề này, các mẹ hãy tham khảo một số thông tin dưới đây.

1. Các giai đoạn phát triển trí não ở trẻ 

Bộ não của bé như một miếng bọt biển ngay từ khi mới chào đời. Trẻ có thể tiếp thu mọi thứ diễn ra xung quanh chúng. Ở mỗi giai đoạn nhất định, trí não trẻ sẽ có những sự thay đổi, phát triển khác nhau như:

1.1. Giai đoạn 3 tháng cuối thai kỳ 

Sự tích tụ DHA vào não xảy ra liên tục trong suốt thời kỳ mang thai. Nhưng nhưng sự tích lũy DHA xảy ra với tốc độ cao nhất trong ba tháng cuối của thai kỳ. Trẻ sơ sinh có nồng độ DHA cao hơn trong huyết tương cho thấy thời gian mang thai dài hơn so với trẻ sơ sinh có nồng độ DHA thấp hơn.

Theo một kết quả nghiên cứu, người mẹ được cho ăn theo chế độ ăn phương Tây, tốc độ tích tụ DHA được tìm thấy là 42 mg/ngày trong 5 tuần cuối của thai kỳ. Lượng DHA tích tụ sẽ tăng gấp đôi trong 5 tuần cuối của thai kỳ so với 35 tuần đầu tiên. Tốc độ tích tụ DHA sẽ quyết định phần lớn sự thiếu hụt DHA trong quá trình phát triển não bộ ở trẻ sinh đủ tháng và sinh non. 

1.2. Giai đoạn trẻ dưới 1 tuổi

Khi một đứa trẻ được sinh ra, bộ não của chúng có kích thước bằng khoảng 25% kích thước của bộ não người lớn. Nó sẽ tăng gấp đôi kích thước trong năm đầu tiên của cuộc đời với sự trợ giúp của DHA. Trẻ sơ sinh sẽ dần có những phản xạ cơ bản để sinh tồn như mút, giật mình, nắm,... 

Sự phát triển nhanh chóng của não bộ giúp bé hoàn thiện được những kỹ năng cơ bản

Tại thời điểm não phát triển cao nhất, đặc biệt là thùy trán - vùng não này chịu trách nhiệm về các kỹ năng nhận thức bậc cao bao gồm sự chú ý. Với các trẻ sinh non (đặc biệt là trẻ được sinh <29 tuần) đã bỏ lỡ giai đoạn quan trọng này. 

Mặc dù bé có thể nhận được một số DHA từ sữa mẹ nhưng lượng này được cho là không đủ để phù hợp với tốc độ tích tụ DHA khi còn trong bụng mẹ. Do đó, sự thiếu hụt DHA ở trẻ sinh non được cho là góp phần dẫn đến kết quả phát triển thần kinh kém hơn bình thường.

1.3. Giai đoạn trẻ 1-3 tuổi

Tiểu não và vỏ não trước trán giai đoạn này tiếp tục tạo ra các tế bào thần kinh mới. Mật độ khớp thần kinh sẽ giảm xuống một nửa khi bé được 2 tuổi. Đến 2 hoặc 3 tuổi, mỗi tế bào thần kinh đã hình thành trung bình 15.000 khớp thần kinh.

Trong khoảng thời điểm này, sự phát triển nhận thức của con mới bắt đầu được thể hiện. Thông qua các giác quan và sự phát triển của não bộ với sự những tác dụng của DHA, bé bắt đầu biết tập nói, tập đi, xây dựng vốn từ vựng cho mình.

1.4. Giai đoạn trẻ 3-5 tuổi 

Đây là giai đoạn phát triển trí não nhanh chóng ở bé. Và khi con được 5 tuổi, kích thước não sẽ tương đương đến 90% kích thước của não người trưởng thành. Trẻ sẽ dần phát triển khả năng suy luận, đặt nhiều câu hỏi và muốn biết tại sao mọi thứ lại như vậy. DHA phát triển trí não sẽ giúp bé tăng cường hơn khả năng tập trung, trí nhớ dài hạn, trí nhớ ngắn hạn, tư duy, lý luận đều phát triển trong những năm này.

2. Vai trò của DHA phát triển trí não ở trẻ

DHA có vai trò tạo ra và duy trì sự mềm dẻo của não, tức là khả năng thay đổi cấu trúc và chức năng của não. Khả năng độc đáo này giúp trẻ có thể học hỏi những điều mới, xử lý suy nghĩ và cảm xúc cũng như hồi phục sau chấn thương.

DHA giúp trẻ phát triển toàn diện về não bộ

DHA còn ảnh hưởng đến sự hình thành thần kinh, chất dẫn truyền thần kinh và khả năng dẫn truyền tín hiệu trong não. Từ các nghiên cứu trên người và động vật đã cho thấy rằng cần có đủ lượng DHA trong màng thần kinh để trưởng thành tế bào hình sao vỏ não, liên kết mạch máu thần kinh cũng như hấp thu và chuyển hóa glucose. 

Ngoài ra, một số chất chuyển hóa từ DHA sẽ bảo vệ trẻ khỏi tổn thương oxy hóa ở các mô và căng thẳng trong não. 

Nhiều nghiên cứu đã chỉ ra rằng mức DHA tối ưu có mối liên hệ tích cực với sự tăng trưởng nhận thức tốt hơn, mức IQ cao hơn, tăng khả năng thích ứng tinh thần và giảm nguy cơ mắc các bệnh về nhận thức ở trẻ em. Một thử nghiệm ngẫu nhiên có đối chứng (RCT) cho thấy việc bổ sung 200 mg DHA hàng ngày trong 4 tháng sau khi sinh giúp trẻ có khả năng nhận thức cao hơn lúc 5 tuổi.

Mời mẹ đọc thêm: 

• Bổ sung dha cho trẻ sơ sinh
• Tại sao cần bổ sung DHA cho trẻ?

3. Các sản phẩm chứa DHA cho trẻ thông minh 

Vì cơ thể không thể tự tạo ra acid béo DHA nên sử dụng các thực phẩm bổ sung DHA sẽ là một cách rất có lợi và hiệu quả cho các con.

3.1. Bổ sung DHA từ dầu ép cá, dầu thực vật 

Dầu cá, dầu thực vật là các chất béo được ép ra từ các bộ phận như gan cá, thịt cá, vi cá hay các loại quả hạch. Thành phần của dầu ép cá ngoài DHA thì trong loại dầu này còn chứa EPA, nhiều loại chất béo, các omega-3,6,9, vitamin A, vitamin D,... Còn đối với dầu thực vật thì loại acid béo omega-3 chủ yếu là ALA và các chất béo không no và các acid béo chuỗi ngắn khác. Sau vào cơ thể, một phần ALA có thể chuyển hóa thành DHA, EPA.

Ngoài ra, các sản phẩm bổ sung DHA từ dầu ép cá, dầu thực vật cũng có mức giá thành tương đối rẻ. Nhưng hàm lượng DHA của loại sản phẩm này thường lại không ổn định. Lượng acid béo này phụ thuộc rất nhiều vào nguồn cá, thực vật hay cả cách để tinh chế chúng.

Theo một số nghiên cứu lượng DHA trong cá ngày nay đang ngày càng sụt giảm và một số loài cá còn chứa lượng chì cao gây độc cho người sử dụng. Bên cạnh đó trong các loại dầu thực vật còn chứa một lượng acid béo trans (transfat) có thể sẽ gây ra những ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe tim mạch.

3.2. Bổ sung Omega-3 chứa thành phần DHA 

So với sản phẩm bổ sung DHA từ dầu ép cá, dầu thực vật, sản phẩm bổ sung DHA này đã được lọc bỏ bớt các loại tạp chất hơn. Các sản phẩm bổ sung Omega-3 thường có thành phần là DHA, EPA và các acid béo omega-3 khác. Đôi khi sản phẩm này còn được kết hợp cả omega-6, omega-9 cùng với các vitamin khác. 

Hơn nữa, hàm lượng các chất trong dầu omega-3 cũng được xác định cụ thể trên bao bì. Do đó các mẹ có thể dễ dàng lựa chọn được những sản phẩm bổ sung omega-3 chứa DHA phù hợp cho con.

Sản phẩm bổ sung Omega-3 cũng có thành phần DHA phát triển trí não cho bé

Mặc dù có giá thành rẻ hơn dạng DHA tinh khiết. Xong một số chất bổ sung omega-3 có nguồn gốc từ biển có thể gây ra các tác dụng phụ như ợ hơi, trào ngược axit, … Và việc các sản phẩm bổ sung omega-3 nguồn gốc từ cá có mùi hoặc có vị giống cá là điều bình thường. Nhưng thường các sản phẩm có mùi vị tanh này sẽ gây ra hôi miệng cũng như sẽ tạo cảm giác khó chịu cho trẻ khi ăn.

3.3. Bổ sung DHA tinh khiết từ sản phẩm chuyên dụng 

Đây là sản phẩm DHA được nhiều chuyên gia khuyên dùng. Loại sản phẩm này đã được loại bỏ sạch các tạp chất và tối ưu hàm lượng DHA. Sản phẩm chứa DHA tinh khiết không chứa tạp chất, không gây quá liều các vi chất như vitamin A, D… Đồng thời, loại sản phẩm này thường sẽ được loại bỏ bớt mùi tanh, hàm lượng DHA cũng được nâng cao nên việc bổ sung DHA cho bé cũng trở nên dễ dàng hơn. 

Ngoài DHA, trong sản phẩm cũng thường phối hợp thêm các loại omega-3 khác theo tỷ lệ xác định (ví dụ như phối hợp với EPA) để cho hiệu quả tối ưu tác dụng lên trí não.

Với sự kết hợp tối ưu của các thành phần đó sẽ giúp các mẹ dễ dàng trong việc điều chỉnh liều bổ sung DHA phù hợp cho con. Qua đó, nó sẽ đem lại hiệu quả tối ưu nhất giúp bé có đầy đủ lượng DHA phát triển trí não. 

Các bậc phụ huynh cũng nên lưu ý nguồn gốc của các loại sản phẩm bổ sung DHA cho bé. Nên chọn các sản phẩm có nguồn gốc uy tín, rõ ràng, có tem xác nhận đầy đủ. Các mẹ cũng nên chọn các loại acid béo omega-3 dạng triglycerid sẽ giúp bé hấp thu tốt hơn, phù hợp với mọi lứa tuổi. 

4. Cách bổ sung DHA để phát triển trí não tốt nhất cho bé 

Để tận dụng được tối ưu công dụng của DHA cho bé thêm thông minh thì các mẹ cũng nên lưu ý đến cách để bổ sung hợp lý loại acid béo này.

4.1. Bổ sung DHA từ sơ sinh 

Do ảnh hưởng nổi bật của DHA đến cấu trúc và chức năng nền tảng của não trong giai đoạn phát triển. Việc trẻ có nhận được đủ DHA trong giai đoạn đầu đời hay không có thể có ý nghĩa lâu dài với sự phát triển của trẻ. 

Tuy trong sữa mẹ cũng có 1 lượng DHA nhất định nhưng lượng DHA này phụ thuộc khá nhiều vào chế độ ăn uống của mẹ. Đồng thời, các loại acid béo như DHA không thể tự tổng hợp ở người. Vì thế để đáp ứng nhu cầu DHA phát triển trí não rất lớn ở trẻ sơ sinh, các mẹ cũng nên bổ sung DHA cho bé ngay từ giai đoạn này.

4.2. Bổ sung DHA đủ liều cho trẻ hằng ngày 

Do tầm quan trọng của DHA phát triển trí não ở trẻ, một số tổ chức y tế đã đưa ra khuyến nghị về lượng acid béo omega-3 nên hấp thụ mỗi ngày. Theo cơ quan quản lý thực phẩm Châu Âu, trẻ từ 7- 24 tháng tuổi cần cung cấp khoảng 100mg DHA hàng ngày.

Còn với khuyến nghị của FAO, trẻ từ 6-24 tháng tuổi cần bổ sung mỗi ngày khoảng 100-150mg DHA+EPA. Những trẻ lớn hơn có thể bổ sung 150-250 DHA+EPA mỗi ngày. Tuy nhiên các mẹ cũng không nên làm dụng bổ sung quá 5000mg omega-3/ một ngày cho bé sẽ khiến các con gặp phải các tác dụng không mong muốn.

4.3. Bổ sung DHA cùng bữa ăn

Thay vì bổ sung DHA khi đói, việc bổ sung DHA khi ăn sẽ giúp bé hấp thụ tốt hơn. Bởi một bữa ăn giàu lipid sẽ kích thích sản xuất acid mật, giúp nhũ hóa các acid béo thiết yếu như DHA. Sau đi được nhũ hóa theo cách này, DHA sẽ dễ được hấp thụ hơn nhờ lipase, các enzyme tuyến tụy.

Hơn nữa, theo nhiều chuyên gia các mẹ nên bổ sung DHA cùng bữa tối hoặc sau bữa tối cho bé. Việc này sẽ giúp trẻ không những hấp thu DHA tốt mà còn tận dụng được tối đa các tác dụng DHA phát triển trí não. Đồng thời, bổ sung DHA buổi tối cũng sẽ giúp con ngủ ngon, ngủ sâu giấc hơn.

Thông qua bài viết này, đội ngũ BioAmicus mong các mẹ đã có được những thông tin hữu ích về việc DHA phát triển trí não giúp con thông minh hơn. Nếu các mẹ có thêm bất kỳ những thắc mắc gì khác về các vấn đề của bé hãy liên hệ ngay 1900 636 985 để được tư vấn miễn phí.