Trẻ bị tiêu chảy có ăn được váng sữa không? Lưu ý quan trọng cho ba mẹ

Tiêu chảy ở trẻ nhỏ là tình trạng phổ biến nhưng không thể xem nhẹ. Khi hệ tiêu hóa của trẻ đang bị tổn thương, việc lựa chọn thực phẩm phù hợp giữ vai trò quan trọng trong quá trình hồi phục. Một trong những món ăn khiến nhiều phụ huynh phân vân là váng sữa.

Vậy, trẻ bị tiêu chảy có nên tiếp tục dùng váng sữa không? Câu hỏi sẽ được BioAmicus giải đáp trong bài viết dưới đây!

Giá trị dinh dưỡng trong váng sữa

Váng sữa là phần chất béo nổi lên trên bề mặt sữa sau quá trình ly tâm hoặc để sữa đứng yên một thời gian. Đây là phần có hàm lượng chất béo cao nhất trong sữa, thường được tách riêng và đưa vào quy trình chế biến thành các sản phẩm váng sữa đóng hộp dành cho trẻ nhỏ.

Một hộp váng sữa 55g thường cung cấp khoảng:

• Năng lượng: 90 - 100 kcal.
• Chất đạm: ~2g.
• Carbohydrate: ~6g.
• Chất béo: ~7g.

Để tăng giá trị dinh dưỡng, nhiều nhà sản xuất thường bổ sung thêm các vi chất cần thiết cho sự phát triển của trẻ nhỏ như:

• DHA - Hỗ trợ phát triển não bộ và thị lực.
• Vitamin A, D, E - Nhóm vitamin tan trong chất béo.
• Canxi - Cần thiết cho sự hình thành xương và răng.

Dù vậy, cần lưu ý: Tỷ lệ dưỡng chất trong váng sữa không cân đối như sữa mẹ hay sữa công thức. Phần lớn năng lượng trong váng sữa đến từ chất béo, có thể chiếm tới 50 - 60% tổng năng lượng.

Ở giai đoạn trẻ tăng trưởng nhanh, năng lượng từ chất béo đóng vai trò quan trọng. Bổ sung váng sữa đúng cách có thể mang lại một số lợi ích:

• Cung cấp năng lượng nhanh chóng trong khẩu phần ăn dặm.
• Hỗ trợ tăng cân ở trẻ nhẹ cân, thấp còi.
• Giúp hấp thu tốt vitamin tan trong dầu.

Tuy nhiên, váng sữa không nên là nguồn dinh dưỡng chính và không thể thay thế chế độ ăn dặm đa dạng hằng ngày của trẻ.

Váng sữa giàu năng lượng nhưng có tỷ lệ dinh dưỡng không cân đối

Bé bị tiêu chảy ăn váng sữa được không?

Vì 3 lý do sau:

Tăng áp lực tiêu hóa do hàm lượng chất béo cao

Niêm mạc ruột của trẻ trong thời gian tiêu chảy thường bị tổn thương, làm giảm khả năng tiết enzyme và hấp thu chất dinh dưỡng. Trong khi đó, váng sữa có hàm lượng chất béo cao, đòi hỏi hệ tiêu hóa phải hoạt động nhiều hơn để phân giải.

Việc tiêu thụ thực phẩm nhiều chất béo như váng sữa có thể làm tăng áp lực lên dạ dày và ruột non, gây đầy bụng, khó tiêu, thậm chí khiến tình trạng tiêu chảy thêm trầm trọng.

Có thể gây dị ứng đạm sữa bò ở một số trẻ

Váng sữa là chế phẩm có nguồn gốc từ sữa bò, do đó vẫn chứa protein sữa bò. Đối với những trẻ có cơ địa dị ứng đạm bò hoặc đang gặp vấn đề tiêu hóa, việc ăn váng sữa trong giai đoạn tiêu chảy có thể:

• Kích thích phản ứng dị ứng như nổi mẩn, ngứa, ho, khò khè, nôn ói, thậm chí tiêu chảy nặng hơn.
• Gây khó phân biệt triệu chứng giữa dị ứng và diễn tiến tiêu chảy, khiến việc xử lý của ba mẹ gặp khó khăn.
• Làm tăng nguy cơ kích ứng tiêu hóa, kéo dài thời gian phục hồi.

Do đó, nếu trẻ từng có biểu hiện nghi ngờ dị ứng đạm bò, mẹ cần tránh cho con ăn váng sữa khi trẻ đang bị tiêu chảy và cần tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng lại bất kỳ sản phẩm nào có nguồn gốc từ sữa.

Kéo dài tình trạng tiêu chảy do bất dung nạp lactose

Một trong những nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy ở trẻ nhỏ là bất dung nạp lactose - tức cơ thể không có đủ enzyme lactase để tiêu hóa đường lactose có trong sữa và các chế phẩm từ sữa.

Trẻ có thể bị bất dung nạp lactose bẩm sinh, hoặc tạm thời sau một đợt tiêu chảy do virus (như Rotavirus). Trong cả hai trường hợp, việc tiêu thụ thực phẩm có chứa lactose - dù chỉ với lượng nhỏ - đều có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến hệ tiêu hóa.

Các sản phẩm váng sữa vẫn có thể chứa một lượng lactose nhất định. Vì vậy, nếu trẻ đang tiêu chảy do bất dung nạp lactose - hoặc trong giai đoạn tiêu hóa chưa phục hồi sau tiêu chảy cấp, ba mẹ nên hạn chế váng sữa trong chế độ ăn của trẻ. Bởi lactose không được phân giải sẽ lên men trong đại tràng, dẫn đến:

• Chướng hơi.
• Tiêu chảy kéo dài, phân lỏng, có bọt, mùi chua
• Triệu chứng đi kèm: đau bụng, quặn bụng nhẹ, buồn nôn hoặc nôn trớ.

Mẹ có thể cho trẻ ăn váng sữa trong giai đoạn trẻ hồi phục sức khỏe, đã hết các triệu chứng của tiêu chảy. Tuy nhiên chỉ nên ăn một lượng nhỏ để hệ tiêu hóa làm quen dần.

Váng sữa không phải loại thực phẩm thích hợp cho trẻ bị tiêu chảy

Trẻ tiêu chảy nên ăn gì?

Thực phẩm cho bé tiêu chảy nên được nấu chín kỹ, chia thành bữa nhỏ, và ưu tiên dạng lỏng hoặc mềm để giảm gánh nặng tiêu hóa. Ba mẹ có thể tham khảo các món ăn dưới đây:

• Cháo loãng, cháo cà rốt, cơm nát: Dễ tiêu, cung cấp năng lượng và bổ sung chất xơ hòa tan.
• Khoai lang, chuối chín, táo nấu chín: Giàu chất xơ hòa tan, vitamin và khoáng chất, hỗ trợ cân bằng điện giải và làm đặc phân.
• Thịt nạc xay nhỏ (gà, lợn): Cung cấp protein cần thiết cho hệ tiêu hóa hồi phục.

Những lưu ý quan trọng giúp trẻ hồi phục tốt hơn

Ngoài việc lựa chọn thực phẩm phù hợp, ba mẹ cũng cần lưu ý những biện pháp hỗ trợ y tế và dinh dưỡng song song:

• Bù nước và điện giải: Cho trẻ uống Oresol theo đúng hướng dẫn từ bác sĩ, dược sĩ rất cần thiết, giúp bổ sung lượng nước và điện giải trẻ bị mất khi tiêu chảy.
• Bổ sung kẽm: WHO khuyến nghị bổ sung kẽm trong 10 - 14 ngày cho trẻ bị tiêu chảy giúp rút ngắn thời gian bệnh, giảm mức độ nghiêm trọng của bệnh và phòng ngừa tiêu chảy tái phát.
• Bổ sung men vi sinh: Có nhiều nghiên cứu đã chứng minh về tác dụng của men vi sinh trong việc cung cấp các lợi khuẩn giúp cải thiện tiêu hóa và góp phần hỗ trợ rút ngắn thời gian tiêu chảy. Mẹ nên tham khảo ý kiến chuyên gia và ưu tiên lựa chọn các sản phẩm men vi sinh đa chủng, có nguồn gốc rõ ràng, đạt tiêu chuẩn quốc tế để an tâm sử dụng cho con.
• Không tự ý dùng thuốc cầm tiêu chảy: Ba mẹ không nên dùng thuốc cầm tiêu chảy cho trẻ trừ khi có chỉ định từ bác sĩ.
• Theo dõi dấu hiệu mất nước: Nếu trẻ có biểu hiện khô môi, mắt trũng, da nhăn, tiểu ít hoặc lừ đừ, cần đưa trẻ đi khám ngay.

Chăm sóc toàn diện giúp trẻ tiêu chảy mau chóng hồi phục

Kết luận

Như vậy, váng sữa là thực phẩm giàu năng lượng và dinh dưỡng, nhưng không phải lựa chọn phù hợp khi trẻ đang bị tiêu chảy. Với hàm lượng chất béo cao và khả năng chứa lactose, váng sữa có thể làm tăng áp lực lên hệ tiêu hóa còn non yếu, gây khó tiêu và kéo dài thời gian hồi phục của trẻ - đặc biệt nếu nguyên nhân tiêu chảy liên quan đến bất dung nạp lactose.

Trong giai đoạn này, ba mẹ nên ưu tiên các thực phẩm dễ tiêu, bổ sung nước, điện giải, kẽm và men vi sinh theo hướng dẫn từ nhân viên y tế.

Hy vọng rằng bài viết đã mang đến cho ba mẹ những thông tin hữu ích. Nếu cần tư vấn thêm, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để nhận hỗ trợ bất cứ lúc nào.