Trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ: Nguyên nhân và giải pháp cho mẹ

Trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ khiến mẹ vô cùng lo lắng và lúng túng trong cách xử trí, khi nào cần đi viện. Hãy cùng chuyên gia Bioamicus giải đáp các thắc mắc xoay quanh vấn đề này qua bài viết dưới đây nhé!

1. Nguyên nhân trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng trẻ nôn trớ và đi ngoài. Sau đây là 3 nguyên nhân thường gặp nhất.

1.1. Viêm dạ dày ruột do vi khuẩn, virus

Vi khuẩn hoặc virus xâm nhập và tăng sinh trong ruột gây viêm dạ dày khiến trẻ bị nôn trớ và tiêu chảy. Bình thường, khi hệ tiêu hóa khỏe mạnh, chúng sẽ bị lợi khuẩn tiêu diệt. Nhưng khi thiếu hụt lợi khuẩn, hệ vi sinh đường ruột mất cân bằng sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho những vi khuẩn và virus có hại tăng sinh nhanh chóng.

Hậu quả là tế bào bị phá hủy, bong ra và xuất hiện phản ứng viêm. Những chất nằm bên trong tế bào chảy vào lòng ruột dẫn đến trẻ bị nôn và tiêu chảy.

Bệnh xuất hiện chủ yếu vào mùa đông, chủ yếu do Rotavirus gây ra. Với thời gian ủ bệnh từ 12 giờ – 5 ngày, có thể kéo dài 3 ngày lên đến 1 tuần.

1.2. Ngộ độc thực phẩm

Ngộ độc thực phẩm là một bệnh nhiễm trùng đường tiêu hóa. Nên cơ chế khiến trẻ bị nôn trớ tiêu chảy tương tự viêm dạ dày ruột. Nhưng chỉ xuất hiện khi trẻ ăn phải thực phẩm không sạch sẽ hoặc chưa được nấu chín. Đồng thời, các triệu chứng xuất hiện nhanh chóng trong vòng vài giờ sau khi ăn.

Các triệu chứng nôn mửa thường hết trong vòng vài giờ đến vài ngày mà không cần điều trị đặc hiệu như viêm dạ dày ruột.

Một số vi khuẩn có thể gây ngộ độc thực phẩm, bao gồm: E coli, Salmonella, Shigella, Staphylococcus aureus.

1.3. Do trẻ không dung nạp sữa

Lactose là dạng đường chủ yếu có trong sữa và các sản phẩm từ sữa. Bình thường, lactose được men lactase phân cắt và chuyển hóa thành năng lượng cho bé. Nhưng có một số trẻ bị thiếu men lactase, khi uống sữa sẽ không tiêu hóa được lactose. Phần dư thừa này sẽ chuyển hóa theo con đường khác thành acid lactic và gây ra nôn trớ, tiêu chảy ở trẻ.

Trẻ bị tiêu chảy do không dung nạp sữa có thể phân biệt với nguyên nhân khác bằng các triệu chứng khác: sôi bụng, trướng bụng, phân có mùi chua, da quanh hậu môn hăm đỏ…

2. Trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ có nguy hiểm không? Kéo dài bao lâu?

Tình trạng tiêu chảy có thể kéo dài từ 3 đến 5 ngày và nôn trớ chỉ kéo dài 1-2 ngày tùy thuộc vào nguyên nhân, mức độ và cách chăm sóc của ba mẹ. Nếu tình trạng ở mức độ nhẹ, trẻ có thể đỡ rất nhanh nếu được chăm sóc và bù nước đúng cách.

Tuy nhiên nếu không được điều trị đúng cách, trẻ tiêu chảy nôn trớ kèm tiêu chảy kéo dài quá lâu sẽ gây ảnh hưởng nghiệm trọng đến sức khỏe của trẻ, thậm chí là tử vong do mất nước quá nhiều.

Theo Viện hàn lâm Nhi khoa Hoa Kỳ AAP, khi trẻ có các dấu hiệu sau, ba mẹ cần đưa trẻ đến ngay cơ sở y tế để được xử trí kịp thời:

• Trẻ có dấu hiệu mất nước như: vật vã, kích thích, mắt trũng, nếp véo da mất chậm,… Đặc biệt, nếu trẻ có dấu hiệu mất nước nặng: ngủ li bì khó đánh thức, nếp véo da mất rất chậm cần đưa trẻ đi cấp cứu ngay
• Tiêu chảy không đỡ sau 3 ngày
• Sốt kéo cao kéo dài hơn 2 ngày
• Phân lẫn máu, nhầy máu
• Nôn mửa liên tục hoặc kéo dài từ quá 2 ngày
• Chất nôn có màu xanh lá cây, lẫn máu hoặc lân màu nâu đen giống như bã cà phê
• Bụng chướng căng, ấn vào thấy cứng hoặc đau
• Trẻ không thể ăn uống được gì
• Trẻ quấy khóc, đau bụng dữ dội
• Xuất hiện dấu hiệu phát ban hoặc vàng da, vàng mắt

Tiêu chảy và nôn trớ kéo dài có thể gây nguy hiểm cho trẻ

3. Cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ

Dưới đây là những việc mẹ nên làm và không nên làm khi chăm sóc trẻ đi ngoài nôn trớ:

3.1. Những việc mẹ nên làm

• Cho bé nghỉ ngơi sau khi bị tiêu chảy và nôn trớ.
• Bù nước điện giải cho trẻ bằng cách uống nhiều nước hoặc oresol. Cho bé nhấp từng ngụm nhỏ để tránh bé buồn nôn trở lại.
• Nếu bé còn bú sữa thì tiếp tục để trẻ bú sữa mẹ hoặc bú bình. Tuy nhiên cần giảm lượng sữa mỗi lần bú, có thể cho trẻ ăn thêm thức ăn đặc giữa các cữ bú.
• Bổ sung men vi sinh đa chủng: Men vi sinh đa chủng chứa nhiều lợi khuẩn thuộc 2 nhóm cần thiết cho hệ tiêu hóa của trẻ là: Lactobacillus và Bifidobacterium. Những lợi khuẩn này giúp tái lập cần bằng hệ vi sinh đường ruột nên có vai trò quan trọng làm giảm nôn và tiêu chảy ở trẻ.

Ngoài ra, một số chủng lợi khuẩn còn có khả năng sinh lactase, hỗ trợ tiêu hóa lactose ở những trẻ bất dung nạp với sữa thứ phát.

Trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ cần bổ sung nước và điện giải

3.2. Những việc mẹ không nên làm

• Không cho bé uống nước trái cây hoặc đồ uống có ga vì chúng có thể làm trẻ tiêu chảy nặng hơn.
• Tránh để trẻ bú quá nhiều một lúc và không cho bé ăn thực phẩm bẩn hay chưa chế biến kỹ.
• Không cho trẻ dưới 12 tuổi uống thuốc cầm tiêu chảy và không cho trẻ em dưới 16 tuổi uống aspirin.

4. Giải pháp hạn chế trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ lây lan

Tiêu chảy và nôn trớ thường do các bệnh nhiễm trùng tiêu hóa gây ra. Vì thế, phòng ngừa nhiễm khuẩn là biện pháp tốt nhất để hạn chế tiêu chảy và nôn trớ lây lan.

4.1. Những việc mẹ nên làm

• Rửa tay cho bé bằng xà phòng và nước sạch thường xuyên.
• Giặt riêng quần áo hoặc ga giường có dính phân hoặc chất nôn của trẻ bằng giặt nước nóng.
• Làm sạch bồn cầu, tay nắm xả, vòi, bề mặt và tay nắm cửa mỗi ngày.

4.2. Những việc mẹ không nên làm khi trẻ đi ngoài nôn trớ

• Không cho bé sử dụng chung khăn tắm, khăn trải giường, dao kéo hoặc đồ dùng cá nhân.
• Không cho bé sử dụng hồ bơi cho đến khi được 2 tuần sau khi tiêu chảy và nôn khỏi.
• Không cho bé ăn chung thức ăn với người khác.

Giữ gìn vệ sinh cho trẻ để hạn chế tiêu chảy và nôn trớ lây lan

Trẻ bị tiêu chảy và nôn trớ thường xảy ra khi trẻ bị nhiễm khuẩn, gây nguy hiểm cho trẻ. Nhưng có thể cải thiện rõ rệt khi mẹ chăm sóc bé đúng cách. Nếu có bất kỳ thắc gì liên hệ ngay Hotline 1900 63 69 85 để được đội ngũ Dược sĩ hỗ trợ giải đáp trực tiếp.

Mẹ đừng quên thường xuyên truy cập website bioamicus.vn để cập nhật những kiến thức chăm con khoa học.