Trẻ tự kỷ biết đọc sớm có thông minh không? Hiểu đúng để đồng hành cùng con

Mục lục

Không ít trẻ tự kỷ khiến ba mẹ ngạc nhiên khi có thể đọc chữ trôi chảy từ rất sớm. Tuy nhiên, trẻ tự kỷ biết đọc sớm có phải là thông minh? BioAmicus sẽ giúp ba mẹ giải đáp ngay sau đây.

Trẻ tự kỷ biết đọc sớm có thông minh không?

Nguyên nhân trẻ tự kỷ biết đọc sớm

Trẻ tự kỷ biết đọc sớm thường liên quan đến hội chứng tăng đọc (Hyperlexia). Theo WebMD, có khoảng 6-14% trẻ tự kỷ mắc hội chứng này, và ngược lại, gần 84% trẻ em bị tăng đọc cũng đồng thời có rối loạn phổ tự kỷ.

Hầu hết trẻ em tự kỷ mắc chứng tăng đọc sẽ có những đặc điểm chung sau đây:

  • Khả năng đọc sớm vượt trội: Trẻ có thể tự học đọc chữ từ rất sớm (thường trước 5 tuổi) mà không cần ai dạy. Các em thường bị cuốn hút mạnh mẽ bởi chữ cái, con số và ký hiệu.
  • Đam mê sách và chữ viết: Thay vì hứng thú với đồ chơi, trẻ lại yêu thích sách báo, tài liệu in ấn và có thể dành hàng giờ để xem, lật giở hay dùng ngón tay “viết” chữ trong không khí.
  • Kỹ năng đọc hiểu kém: Mặc dù đọc thành thạo, trẻ thường không hiểu được ý nghĩa, nội dung câu chữ. Khi được hỏi, trẻ không thể trả lời hay giải thích về những gì vừa đọc. Đồng thời, khả năng hiểu ngôn ngữ nói cũng thường hạn chế.
  • Dấu hiệu rối loạn phát triển: Ngoài khả năng đọc sớm, trẻ thường bộc lộ những đặc trưng điển hình của tự kỷ như: khó khăn trong giao tiếp và tương tác xã hội, hành vi lặp đi lặp lại, quá nhạy cảm với âm thanh hoặc ánh sáng,...

Hội chứng tăng đọc ở trẻ tự kỷ

Cả trẻ tự kỷ và trẻ bình thường đều có thể mắc hội chứng tăng đọc

Trẻ tự kỷ biết đọc sớm có phải là thông minh?

Trẻ tự kỷ biết đọc sớm không đồng nghĩa với việc trẻ thông minh vượt trội. Khả năng đọc này thường được xem là một dạng “kỹ năng phân mảnh” (splinter skill) - nghĩa là trẻ thành thạo và nổi trội trong một kỹ năng nhưng những kỹ năng khác lại phát triển chậm hơn nhiều so với bạn bè đồng trang lứa. Do đó, việc nhìn nhận cần đặt trong cả hai chiều: bất lợilợi ích.

Bất lợi: “Cái bẫy” của việc biết đọc mà không hiểu

Nếu không được can thiệp đúng cách, chứng tăng đọc có thể trở thành trở ngại lớn cho sự phát triển toàn diện của trẻ:

  • Khoảng cách giữa đọc và hiểu ngày càng lớn: Trẻ có xu hướng đắm chìm trong chữ viết, con số mà không gắn kết được với ý nghĩa thực tế. Điều này khiến việc học các môn đòi hỏi tư duy và suy luận trở nên khó khăn.
  • Khó khăn trong giao tiếp xã hội: Trẻ có thể lặp lại những câu chữ đã đọc (nhại lời) nhưng lại không hiểu được ngữ cảnh, ý nghĩa giao tiếp. Do đó, trẻ khó duy trì một cuộc hội thoại tự nhiên, hai chiều.
  • Dễ gây hiểu lầm về năng lực: Người lớn có thể nhầm tưởng rằng trẻ thông minh và học tập tốt, từ đó đặt kỳ vọng quá cao. Điều này vô tình làm bỏ lỡ “thời điểm vàng” để tập trung vào các kỹ năng cốt lõi còn thiếu hụt, như giao tiếp, ngôn ngữ hiểu và tương tác xã hội.

Lợi ích: “Chìa khóa vàng” cho can thiệp và trị liệu

Ở góc nhìn tích cực, khả năng đọc sớm nếu được định hướng đúng sẽ trở thành công cụ hỗ trợ hiệu quả trong việc can thiệp cho trẻ tự kỷ:

  • Cải thiện khả năng đọc hiểu: Thay vì chỉ dừng ở việc đọc, các chuyên gia có thể hướng dẫn trẻ hiểu ý nghĩa câu chữ thông qua các câu hỏi gợi mở như: “Ai?”, “Cái gì?”, “Ở đâu?”, “Tại sao?”,... Việc này giúp trẻ dần hiểu và vận dụng được ngôn ngữ.
  • Dùng chữ viết để dạy giao tiếp: Vì trẻ tiếp nhận thông tin bằng thị giác tốt hơn thính giác, các chuyên gia có thể tận dụng chữ viết để dạy trẻ các kỹ năng xã hội. Ví dụ, trẻ có thể học về cảm xúc, cách ứng xử hoặc hiểu tình huống thông qua thẻ chữ, câu chuyện bằng chữ kèm hình minh họa. Cách này giúp trẻ dễ ghi nhớ và áp dụng vào giao tiếp thực tế hơn so với chỉ nghe lời nói.
  • Tạo nền tảng học thuật: Khi kỹ năng đọc hiểu được củng cố, lợi thế nhận diện chữ cái sẽ giúp trẻ tự kỷ dễ tiếp thu kiến thức mới, mở rộng cơ hội hòa nhập xã hội.

Trẻ tự kỷ biết đọc sớm không đồng nghĩa với thông minh

Khả năng biết đọc sớm ở trẻ tự kỷ có có 2 mặt: lợi ích và bất lợi

Kết luận

Như vậy, trẻ tự kỷ biết đọc sớm không phải biểu hiện của trí thông minh vượt trội hay tài năng thiên bẩm. Đây là một đặc điểm phát triển thần kinh đặc thù, vừa có thể là thế mạnh, vừa có thể là rào cản nếu không được định hướng đúng.

Ba mẹ nên đưa trẻ đến chuyên gia để được đánh giá và có phương pháp can thiệp kịp thời, hỗ trợ trẻ phát triển những kỹ năng cốt lõi như đọc hiểu, giao tiếp và tương tác xã hội. Khi được đồng hành đúng cách, khả năng đọc sớm có thể trở thành lợi thế, giúp trẻ tự kỷ từng bước tiến gần hơn tới sự hòa nhập và phát triển toàn diện.

Trong hành trình đó, ngoài các can thiệp hành vi - ngôn ngữ, ba mẹ cũng nên quan tâm đến việc bổ sung dinh dưỡng hỗ trợ phát triển trí não cho trẻ. Trong đó, omega-3 DHA là dưỡng chất cần thiết nhất cho não bộ, giúp tăng cường kết nối thần kinh và cải thiện khả năng học hỏi của trẻ.

Ba mẹ có thể tham khảo sản phẩm BioAmicus Omega-3 DHA tinh khiết từ dầu cá, không tanh, vị ngon dễ uống, giúp hỗ trợ bé phát triển não bộ và thị giác:

dha bioamicus
DHA BioAmicus Omega-3 - Dầu cá tinh khiết, không tanh
385.000đ

*Sản phẩm này không là phải thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Hy vọng rằng bài viết trên đã mang đến cho ba mẹ những thông tin hữu ích về tình trạng trẻ tự kỷ biết đọc sớm và cách tận dụng khả năng này để giúp con hòa nhập xã hội tốt hơn.

Nếu cần tư vấn thêm, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để được hỗ trợ.



Bài viết liên quan

Gọi ngay