Trong bài viết dưới đây, BioAmicus sẽ gợi ý đến ba mẹ 7 trò chơi tương tác cho trẻ tự kỷ có thể dễ dàng thực hiện hằng ngày, giúp bé phát triển các kỹ năng ngôn ngữ, cảm xúc và tương tác xã hội ngay tại nhà.
Tại sao trò chơi tương tác quan trọng với trẻ tự kỷ?
Trẻ tự kỷ thường gặp nhiều thách thức trong vấn đề giao tiếp và tương tác với thế giới xung quanh. Các trò chơi tương tác không chỉ mang đến niềm vui mà còn là 1 phương pháp trị liệu, giúp trẻ học hỏi được các kỹ năng quan trọng, mang lại nhiều lợi ích thiết thực:
- Rèn luyện kỹ năng tương tác: Các trò chơi đòi hỏi sự phối hợp, luân phiên và chú ý đến người cùng chơi, giúp trẻ dần học cách giao tiếp bằng mắt, chia sẻ và đáp lại các tín hiệu xã hội.
- Kích thích phát triển ngôn ngữ: Khi chơi, trẻ được tiếp xúc với ngôn ngữ trong một ngữ cảnh tự nhiên, vui vẻ. Ba mẹ có thể dạy trẻ từ mới, các mẫu câu đơn giản và khuyến khích trẻ bật âm, bắt chước lời nói.
- Phát triển kỹ năng bắt chước: Bắt chước là một kỹ năng học tập nền tảng. Nhiều trò chơi được thiết kế để khuyến khích trẻ quan sát và làm theo hành động, âm thanh của người khác.
- Hỗ trợ điều hòa cảm giác: Một số hoạt động chơi có thể giúp trẻ làm quen và xử lý các thông tin cảm giác (âm thanh, xúc giác, hình ảnh) một cách hiệu quả hơn.
- Giảm các hành vi lặp lại: Khi trẻ được tham gia vào các hoạt động có mục đích và hấp dẫn, các hành vi rập khuôn, tự kích thích có xu hướng giảm đi.
Trò chơi tương tác mang lại lợi ích nhiều mặt cho trẻ tự kỷ
Top 7 trò chơi tương tác cho trẻ tự kỷ hiệu quả nhất
Trò chơi tương tác cho trẻ tự kỷ nên chú trọng vào sự đơn giản, dễ thực hiện. Dưới đây là những trò chơi dân gian quen thuộc đã được nhiều phụ huynh áp dụng thành công.
1. Trò chơi ú òa
Đây là trò chơi kinh điển nhưng luôn hiệu quả trong việc dạy trẻ về sự tồn tại của đối tượng và tạo ra sự giao tiếp mắt.
- Cách chơi:
- Ba hoặc mẹ dùng hai tay, một chiếc khăn hoặc một món đồ chơi để che mặt mình lại, rồi nói “Ú”.
- Người còn lại có thể ngồi bên cạnh và hỏi bé: "Mẹ đâu rồi?" hoặc "Ba đâu rồi?".
- Sau vài giây, ba/mẹ đột ngột mở tay ra, nhìn thẳng vào mắt bé và vui vẻ reo lên "Òa!".
- Ba mẹ có thể lặp lại hành động Ú òa nhiều lần với nhịp độ khác nhau: Ví dụ lần 1 hãy mở tay ra thật nhanh để gây sự bất ngờ, nhưng lần 2 lại từ từ, ngập ngừng để tạo sự mong chờ cho trẻ.
- Mục tiêu phát triển:
- Dạy trẻ về sự tồn tại của người/vật ngay cả khi không nhìn thấy.
- Khuyến khích trẻ giao tiếp bằng mắt.
- Tạo ra sự vui vẻ, bất ngờ, tăng gắn kết giữa ba/mẹ và con.
2. Trò chơi chi chi chành chành
Trò chơi đồng dao này kết hợp giữa ngôn ngữ, nhịp điệu và tương tác xúc giác, giúp trẻ tăng cường sự chú ý và phản xạ.
- Cách chơi:
- Ba mẹ xòe lòng bàn tay ra, để bé đặt một ngón tay trỏ vào lòng bàn tay mình.
- Ba mẹ bắt đầu đọc bài đồng dao với nhịp điệu vui tươi: "Chi chi chành chành / Cái đanh thổi lửa / Con ngựa chết trương / Ba vương ngũ đế / Chấp dế đi tìm / Ù à ù… ập!".
- Đến tiếng cuối cùng "ập!", ba mẹ nhanh chóng nắm tay lại, còn bé phải rút tay ra thật nhanh.
- Mục tiêu phát triển:
- Tăng cường khả năng chú ý lắng nghe và tuân thủ hiệu lệnh đơn giản.
- Phát triển phản xạ vận động.
- Tạo sự tương tác vật lý vui nhộn.
3. Trò chơi kéo cưa lừa xẻ
Tương tự Chi chi chành chành, trò chơi này sử dụng bài đồng dao có nhịp điệu và sự tương tác vật lý qua lại.
- Cách chơi:
- Ba mẹ và bé ngồi đối diện nhau, hai chân duỗi thẳng, bàn chân ba mẹ và bé chạm vào nhau.
- Cả hai nắm chặt tay nhau, cùng đẩy qua đẩy lại theo nhịp bài hát: "Kéo cưa lừa xẻ / Ông thợ nào khỏe / Về ăn cơm vua / Ông thợ nào thua / Về bú tí mẹ".
- Mục tiêu phát triển:
- Tăng cường tương tác vật lý và sự phối hợp nhịp nhàng.
- Giúp trẻ cảm nhận nhịp điệu của ngôn ngữ.
- Xây dựng sự tin tưởng và gắn kết.
4. Trò chơi nu na nu nống
Đây là một trò chơi rất đơn giản, phù hợp với các bé nhỏ, chỉ cần hai người trở lên là có thể chơi vui vẻ.
- Cách chơi:
- Ba mẹ và bé ngồi cạnh nhau, duỗi thẳng hai chân ra phía trước.
- Ba hoặc mẹ sẽ làm "cái" (người đếm), dùng tay đập nhẹ lần lượt vào từng chân của mọi người theo nhịp của bài đồng dao. Mỗi từ trong bài hát tương ứng với một lần đập.
- Bắt đầu đọc bài đồng dao: "Nu na nu nống / Cái cống nằm trong / Cái ong nằm ngoài / Củ khoai chấm mật / Phật ngồi phật khóc / Con cóc nhảy ra / Con gà ú ụ / Nhà mụ thổi xôi / Nhà tôi nấu chè / Tè he chân rụt."
- Khi đọc đến tiếng cuối cùng là "rụt", tay đang đập vào chân của ai thì người đó phải nhanh chóng co (rụt) chân đó lại.
- Trò chơi cứ thế tiếp tục với những chân còn lại cho đến khi tất cả các chân đều được co lại. Người co chân cuối cùng có thể bị "phạt" nhẹ nhàng, vui vẻ (ví dụ như cù lét, thơm má,...).
- Mục tiêu phát triển:
- Phát triển ngôn ngữ và nhịp điệu nhờ bài đồng dao có vần điệu.
- Tăng khả năng tập trung và chờ đợi đến lượt.
- Luyện phản xạ nhanh và khả năng điều khiển cơ thể.
- Tạo tiếng cười và sự gắn kết vui vẻ giữa các thành viên trong gia đình.
Trò chơi dân gian quen thuộc nhưng hỗ trợ rất tốt cho trẻ tự kỷ
5. Trò chơi đèn xanh đèn đỏ
Trò chơi vận động vui nhộn giúp trẻ phát triển kỹ năng quan sát, phản xạ và khả năng tuân thủ luật chơi.
-
- Chọn không gian rộng rãi, an toàn cho trẻ di chuyển.
- Giải thích luật: Khi ba mẹ hô “Đèn xanh”, trẻ được đi hoặc chạy. Khi ba mẹ hô “Đèn đỏ”, trẻ phải dừng ngay tại chỗ.
- Nếu trẻ thích xe cộ, có thể biến tấu bằng cách cho trẻ dùng xe đồ chơi di chuyển theo hiệu lệnh.
- Khi trẻ quen, nâng độ khó bằng cách cho trẻ hóa thân thành ô tô, máy bay, tàu thủy,… với cách di chuyển đặc trưng (ô tô đi bình thường, máy bay dang tay làm cánh, tàu thủy bước chậm và làm động tác tay bơi).
-
- Rèn kỹ năng quan sát và phản xạ nhanh.
- Học cách tuân thủ quy tắc đơn giản.
- Tăng vận động toàn thân và khả năng phối hợp.
- Kích thích trí tưởng tượng khi nhập vai các phương tiện.
6. Trò chơi bắt chước
Bắt chước là cánh cửa đầu tiên để học hỏi. Trò chơi này có thể biến tấu theo vô số cách khác nhau.
- Cách chơi:
- Bắt chước hành động thô: Vỗ tay, giậm chân, giơ tay lên cao, lắc lư người,... Ba mẹ làm trước và nói "Làm giống mẹ nhé!", sau đó khuyến khích bé làm theo.
- Bắt chước âm thanh: Tạo ra các âm thanh đơn giản như "a a a", "bà bà", tiếng kêu của con vật "meo meo", "gâu gâu".
- Bắt chước hành động với đồ vật: Lấy một khối gỗ gõ xuống bàn, đẩy ô tô chạy, cho búp bê ăn...
- Mục tiêu phát triển:
- Phát triển kỹ năng quan sát và bắt chước.
- Xây dựng nền tảng cho việc học ngôn ngữ và các kỹ năng phức tạp hơn.
- Dạy trẻ về sự luân phiên "Đến lượt mẹ”, “Đến lượt con".
7. Trò chơi đóng vai
Khi trẻ đã có nhận thức tốt hơn, trò chơi nhập vai giúp phát triển trí tưởng tượng, kỹ năng xã hội và ngôn ngữ.
- Cách chơi:
- Ba mẹ có thể cùng trẻ hóa thân thành các nhân vật quen thuộc như người bán hàng, đầu bếp, bác sĩ, hoặc người chăm sóc em bé,...
- Chuẩn bị một vài đạo cụ đơn giản (bát, thìa, búp bê, giỏ đồ chơi...) để tăng sự chân thực và hứng thú cho trẻ.
- Khuyến khích trẻ tự tạo ra câu chuyện và tình huống giao tiếp khi nhập vai, đồng thời ba mẹ có thể đóng vai cùng để mở rộng tương tác.
- Mục tiêu phát triển:
- Phát triển tư duy tượng trưng và trí tưởng tượng.
- Dạy các kỹ năng xã hội thông qua các tình huống mô phỏng.
- Mở rộng vốn từ và khả năng sử dụng câu.
Lưu ý quan trọng khi chơi cùng trẻ tự kỷ
Khi chơi các trò chơi tương tác cùng trẻ tự kỷ, ba mẹ cần chú ý một số nguyên tắc sau đây:
- Chọn trò chơi phù hợp: Mỗi trẻ tự kỷ có mức độ phát triển khác nhau. Hãy chọn trò chơi vừa sức, phù hợp với khả năng hiện tại của con để con không bị áp lực.
- Tôn trọng sở thích của trẻ: Hãy quan sát xem con thích gì, không thích gì. Đừng ép buộc con tham gia trò chơi mà con không hứng thú. Việc được tôn trọng sở thích giúp con cảm thấy an toàn và hợp tác hơn.
- Hướng dẫn cụ thể: Trước khi chơi, ba mẹ nên hướng dẫn luật chơi cho trẻ một cách thật đơn giản, rõ ràng và lặp lại nhiều lần để con hiểu và ghi nhớ.
- Làm mẫu cho trẻ: Trẻ sẽ dễ dàng học hơn khi được nhìn ba mẹ làm mẫu. Hãy thực hiện chậm rãi và khuyến khích con bắt chước.
- Ngồi ngang tầm mắt: Khi chơi, ba mẹ hãy hạ thấp người, ngồi ngang tầm mắt với con, con sẽ dễ dàng quan sát nét mặt và biểu cảm của ba mẹ, từ đó học cách giao tiếp bằng mắt và kết nối tốt hơn.
- Kiên nhẫn và lặp lại: Học kỹ năng mới, trò chơi mới đối với trẻ tự kỷ cần thời gian và sự lặp lại nhiều lần. Ba mẹ hãy kiên trì, nhẹ nhàng, đừng vội vàng hay nản lòng.
- Khen ngợi mọi nỗ lực: Dù là một ánh nhìn, một âm thanh hay một cử chỉ nhỏ, hãy khen ngợi con ngay. Điều này giúp con cảm thấy được công nhận và có động lực tiếp tục.
- Giữ không khí vui vẻ: Mục tiêu quan trọng nhất của trò chơi là tạo sự kết nối và niềm vui. Khi ba mẹ thật sự vui vẻ, hào hứng, năng lượng tích cực ấy sẽ truyền sang con.
Ba mẹ hãy thật nhẹ nhàng và kiên nhẫn khi chơi cùng trẻ tự kỷ
Chỉ cần 15-20 phút mỗi ngày chơi cùng con, ba mẹ đã trao cho con món quà quý giá nhất: sự quan tâm, tình yêu thương và cơ hội để trẻ phát triển kỹ năng.
Ngoài việc cùng con chơi các trò tương tác để hỗ trợ phát triển kỹ năng, ba mẹ cũng cần chú trọng đến chế độ dinh dưỡng của trẻ. Với trẻ tự kỷ, việc đảm bảo thực đơn đa dạng và đầy đủ dưỡng chất là rất quan trọng, nhất là các dưỡng chất hỗ trợ chức năng não bộ. Trong đó, omega-3, đặc biệt là DHA, đóng vai trò thiết yếu trong việc phát triển trí tuệ, tăng khả năng ghi nhớ, tập trung và học tập cho trẻ.
Ba mẹ có thể tham khảo BioAmicus Omega-3 DHA được chiết xuất từ dầu cá tinh khiết, không tanh, hương vị thơm ngon, dễ uống, hỗ trợ trẻ phát triển trí não và thị giác:
DHA BioAmicus Omega-3 - Dầu cá tinh khiết, không tanh
385.000đ
*Sản phẩm này không phải thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.
Hy vọng rằng bài viết trên đã mang đến cho ba mẹ những thông tin hữu ích về các trò chơi tương tác cho trẻ tự kỷ, giúp hành trình hỗ trợ con hòa nhập xã hội trở nên dễ dàng hơn.
Nếu cần tư vấn thêm, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để được hỗ trợ bất cứ lúc nào.
Trang chủ
Messenger
Hỗ trợ