Trẻ sơ sinh ọc ra sữa vón cục liệu có BẤT THƯỜNG?

Trẻ sơ sinh ọc ra sữa vón cục không chỉ khiến mẹ lo lắng mà còn đặt nhiều câu hỏi về sức khỏe của bé. Vậy ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh có phải là điều bình thường? Khi nào là nguy hiểm. Trong bài viết dưới đây, Bioamicus sẽ giúp mẹ giải đáp nguyên nhân, cách xử trí khi bé ọc sữa vón cục, giúp mẹ yên tâm hơn trong hành trình chăm sóc con yêu.

1. Nguyên nhân khiến trẻ sơ sinh ọc ra sữa vón cục

Sữa vón cục là do sữa đã được tiêu hóa một phần ở trong dạ dày, sữa ọc ra đã trộn lẫn với axit dạ dày. Một số nguyên nhân gây ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh:

1.1. Do quá tải hệ tiêu hóa

Hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn non nớt, dạ dày nằm ngang nên dễ gặp phải hiện tượng ọc sữa sau khi bú. Nhiều mẹ vì sợ con đói bụng, cho bé bú nhiều, vượt quá sức chứa của dạ dày.

Ngoài ra nhiều bé uống sữa công thức, mà sữa công thức tiêu hóa lâu hơn sữa mẹ nhưng mẹ cho các cữ bú quá gần nhau.

Do đó, làm tăng áp lực trong ống tiêu hóa, kích thích mở cơ thắt tâm vị và đẩy sữa trào ngược từ dạ dày lên thực quản. Trẻ ọc ra sữa bị vón cục, do sữa mẹ có thành phần protein nên bị đông vón lại khi tiếp xúc với acid dịch vị.

1.2. Đầy hơi chướng bụng

Tại sao trẻ sơ sinh đầy hơi chướng bụng?

• Khi mới sinh ra, con không thể ngậm chặt núm vú của mẹ nên dễ nuốt phải không khí, đặc biệt là khi dòng sữa chảy nhanh hoặc núm vú bình sữa chứa không khí. Kết quả là gây cảm giác đầy hơi chướng bụng cho bé và làm tăng áp lực dạ dày.
• Ngoài ra, khi hệ tiêu hóa của trẻ bị thiếu hụt lợi khuẩn, sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho hại khuẩn phát triển mạnh. Từ đó, sinh ra nhiều khí thừa và làm giảm khả năng tiêu hóa thức ăn của ruột non.

Khi đầy hơi chướng bụng, kích thích cơ thể mở cơ vòng thực quản để ợ hơi và đẩy khí thừa ra ngoài. Sữa cũng bị ọc ra theo khí ở cả dạng lỏng và dạng bị vón cục.

Đầy hơi chướng bụng gây ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh

1.3 Không dung nạp hoặc dị ứng với sữa

Một số trường hợp, trẻ sơ sinh có thể không tiêu hóa được sữa bò hoặc thực phẩm từ sữa bò do không dung nạp được đường lactose hoặc dị ứng với protein có trong sữa. Dẫn đến, sữa bị ứ đọng và vón cục tại dạ dày, kích thích bé ọc ra ngoài.

Nếu trẻ ọc ra sữa vón cục do không dung nạp lactose thường đi kèm triệu chứng: đầy hơi, đau quặn bụng, tiêu chảy. Các triệu chứng này bắt đầu trong vòng 30 phút – 2 giờ sau khi trẻ bé.

Nếu trường hợp trẻ bị dị ứng sữa, thường có dấu hiệu khởi phát nhanh chóng như: thở khò khè, nôn mửa, nổi mẩn ngứa, sốc phản vệ. Hoặc dấu hiệu xuất hiện dần dần như: đau bụng, đi ngoài phân lỏng có thể có máu, nôn khan, biếng ăn.

1.4. Bị trào ngược dạ dày thực quản

Trẻ sơ sinh bị trào ngược acid từ dạ dày lên thực quản, sẽ kéo theo sữa lên cùng. Nếu sữa được tiêu hóa 1 phần, sẽ bị ọc ra dưới dạng cục do phản ứng đông vón. Để nhận biết nguyên nhân trẻ sơ sinh ọc ra sữa vón cục do trào ngược acid, mẹ có thể dựa các đặc điểm sau:

• Lượng sữa bị ọc ra nhiều qua cả mũi và miệng.
• Bé quấy khóc, khó ngủ, chán ăn.
• Đặc biệt, với trẻ lớn có thể đau phía sau xương ức, kèm ợ nóng khó chịu.

1.5. Hẹp môn vị

Môn vị là phần dưới của dạ dày, có vai trò như một van cơ học để giữ thức ăn ở dạ dày trước khi chuyển xuống ruột non. Các cơ trong môn vị có thể phì đại ở trẻ sơ sinh, dẫn đến môn vị bị thu hẹp và ngăn thức ăn không thể xuống ruột non.

Dạ dày bị đầy, tạo áp lực lớn đẩy đẩy thức ăn trào ngược lên thực quản. Bao gồm cả sữa vón cục khi ở lâu trong dạ dày mà chưa được tiêu hóa.

Tuy nhiên, hẹp môn vị rất hiếm và có thể ảnh hưởng đến khoảng 3 trong số 1.000 trẻ sơ sinh ở Hoa Kỳ. Hầu hết trẻ sơ sinh bị hẹp môn vị nằm trong độ tuổi từ 3 – 5 tuần tuổi và cần được điều trị phẫu thuật ngay khi phát hiện ra.

Hẹp môn vị gây ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh

2. Cách xử lý khi trẻ sơ sinh ọc sữa vón cục

Khi bé ọc ra sữa vón cục, cha mẹ nên giữ bình tĩnh để xử lý tình huống như sau:

• Tuyệt đối không bế thốc trẻ lên mà cho bé nghiêng người sang 1 bên để sữa chảy hết ra ngoài theo khóe miệng, tránh chảy vào mũi hay tràn vào phổi.
• Vệ sinh miệng cho trẻ:

Bước 1: Dùng khăn ấm, mềm lau sạch cặn sữa dính trên miệng của bé.

Bước 2: Quấn miếng gạc xung quanh ngón tay trỏ hoặc dùng miếng rơ lưỡi, nhúng vào nước ấm hoặc nước muối sinh lý.

Bước 3: Mẹ di chuyển ngón tay trỏ nhẹ nhàng để làm sạch vòm miệng, họng, nướu cho trẻ. Để loại bỏ hoàn toàn cặn sữa bên dưới, mẹ đặt ngón tay vào phía gốc lưỡi rồi kéo ra ngoài. Lưu ý không đưa ngón tay vào quá sâu xuống vùng họng, tránh làm trẻ buồn nôn.

Lưu ý:

• Mẹ nên rửa tay sạch trước khi vệ sinh miệng cho bé.
• Khi vệ sinh miệng, mẹ nên vỗ về và trò chuyện để bé an tâm, tránh tâm lý sợ hãi.

Cho trẻ nằm nghiêng sang một bên để sữa không chảy vào đường thở

3. Trẻ sơ sinh ọc sữa vón cục có sao không? Khi nào cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ?

Ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh là hiện tượng thường gặp và không đáng lo ngại. Tuy nhiên mẹ cũng nên theo dõi kỹ lưỡng và điều chỉnh cách chăm sóc để giảm thiểu tình trạng này.

Khi bé có các biểu hiện sau mẹ cần đưa bé đến thăm khám bác sĩ:

• Trẻ cứ bú là ọc sữa liên tục, không thể bù sữa lại. Đây là nguyên nhân khiến trẻ mệt mỏi và mất năng lượng, lâu dần gây biếng ăn, chậm tăng cân.
• Trẻ sơ sinh ọc ra sữa vón cục màu xanh, vàng hoặc nâu đỏ:
• Trẻ ọc sữa kèm theo khó thở, tím tái. Đây có thể là dấu hiệu nhận biết trẻ bị tắc nghẽn đường thở hay viêm đường hô hấp do sữa tràn vào đường thở.
• Ọc sữa kéo dài trên 24h.
• Trẻ có dấu hiệu mất nước như: quấy khóc, mệt mỏi, miệng và môi bé khô, nước tiểu sẫm màu, da nhăn…Tình trạng mất nước kéo dài do có thể gây trụy mạch, hạ huyết áp, thậm chí là đe dọa tính mạng của trẻ.

4. Cách hạn chế ọc sữa vón cục ở trẻ sơ sinh