Tại sao trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón, mẹ nên làm gì?

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng hàng đầu, và được tiêu hóa rất dễ dàng, được coi là thuốc nhuận tràng tự nhiên. Trẻ bú mẹ hiếm khi xảy ra táo bón. Vậy trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón là do đâu? Hãy lắng nghe BioAmicus giải đáp chi tiết qua bài viết dưới đây.

1. Nguyên nhân trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón

Táo bón làm trẻ cực kỳ khó chịu, ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh. Có 4 nguyên nhân chính gây táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ như sau:

1.1. Do chế độ ăn uống của mẹ

Hầu hết các chất có trong thực phẩm và nước uống có thể đi qua sữa mẹ. Chính vì vậy những thức ăn mà mẹ nạp vào đều có ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ. Nếu mẹ ăn ít chất xơ, hay ăn đồ cay nóng, khó tiêu… khi trẻ bú sữa mẹ cũng có thể gây táo bón.

Mẹ hay ăn đồ cay nóng, khó tiêu làm táo bón ở trẻ bú mẹ

1.2. Do trẻ đang dùng thêm sữa ngoài

Mẹ sợ nguồn dinh dưỡng trong sữa mẹ không đủ nên dặm sữa ngoài từ sớm. Tuy nhiên, đây là nguyên nhân gây táo bón hàng đầu ở trẻ sơ sinh. Do hệ tiêu hóa còn non nớt, nhiều thành phần trong sữa công thức như đạm, sắt, canxi… khiến trẻ khó tiêu.

Bên cạnh đó, nhiều sữa công thức không chứa hàm lượng chất xơ FOS, khiến trẻ càng khó tiêu hóa hơn. Tình trạng này kéo dài sẽ dẫn đến táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ.

1.3. Dùng kháng sinh gây táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ

Hệ miễn dịch của trẻ còn yếu nên mắc nhiều bệnh liên quan đến hô hấp. Do đó mẹ phải cho bé sử dụng kháng sinh thường xuyên. Tuy nhiên, kháng sinh có hoạt lực mạnh tiêu diệt cả hại khuẩn và lợi khuẩn trong đường ruột.

Khi sử dụng kháng sinh lâu ngày, hệ vi sinh đường ruột bị mất cân bằng hệ vi sinh. Những lợi khuẩn như Bifidobacterium Longum subsp Infantis 5478, Bifidobacterium Animalis subsp. Lactis 5764…đều bị tiêu diệt khiến thức ăn không được tiêu hóa, gây táo bón ở trẻ.

Trẻ dùng kháng sinh có thể gây táo bón ở trẻ bú mẹ

1.4. Trẻ bước vào thời kỳ ăn dặm

Khi trẻ được 6 tháng, trẻ bắt đầu bước vào thời kỳ ăn dặm kết hợp bú sữa mẹ. Lúc này chế độ ăn dặm chưa phù hợp có thể khiến trẻ sơ sinh bị táo bón, ví dụ như:

• Chế độ ăn thiếu chất xơ
• Không cho trẻ uống đủ lượng chất lỏng cần thiết

....

1.5. 1 số bệnh lý cũng có thể gây táo bón ở trẻ nhũ nhi

Nếu trẻ bị táo bón nhưng không nằm 1 trong các nguyên nhân kể trên thì rất có thể trẻ đang mắc một số bệnh lý nguy hiểm. Một số bệnh ảnh hưởng đường tiêu hóa như: Bệnh suy tuyến giáp, phình đại tràng…

2. Dấu hiệu nhận biết trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón

Trẻ sơ sinh không thể nói cho mẹ biết mình đang gặp phải tình trạng này. Do đó, mẹ cần chú ý quan sát nhận biết dấu hiệu táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ:

• Hình dạng phân thay đổi: phân cứng, vón cục, đặc, giống như viên sỏi (độ 1,2,3 trong thang đo Bristol).
• Tần suất đại tiện giảm: trẻ đi tiêu ít hơn 4 lần/tuần.
• Trẻ căng thẳng, khóc thét, đỏ mặt khi cố gắng rặn đi ngoài.
• Trẻ chướng bụng, đầy hơi, bụng cứng, căng.
• Trẻ đi tiêu lâu hơn bình thường: quá 30 phút mỗi lần.
• Phân có máu (có thể do phân cứng làm rách hậu môn khi đi qua).
• Trẻ khóc khi đi tiêu.
• Trẻ không muốn bú.

Trẻ quấy khóc, biếng ăn khi táo bón

3. Cách khắc phục tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ

Khi nắm rõ nguyên nhân, mẹ cần khắc phục ngay tình trạng táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ. Sau đây là 5 cách giúp giảm táo bón hiệu quả mà mẹ nên áp dụng ngay:

3.1. Điều chỉnh chế độ ăn của mẹ và bé

Chế độ ăn của mẹ và bé đều ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa của trẻ. Do đó mẹ cần điều chỉnh cả 2 sao cho khoa học nhất:

 3.1.1. Đối với trẻ sơ sinh

Theo khuyến cáo của WHO, trẻ nên bú sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời. Sữa mẹ giúp con dễ dàng tiêu hóa hơn, là “thuốc nhuận tràng” tự nhiên của trẻ. Khi con bị táo bón, mẹ có thể cho bé bú thêm 2 – 3 cữ để tăng lượng chất lỏng, tránh táo bón.

Sau 6 tháng tuổi, mẹ nên dặm sữa công thức giàu hàm lượng chất xơ hòa tan FOS, sữa kết hợp probiotics… sẽ giúp trẻ tiêu hóa tốt hơn, tránh táo bón.

Bên cạnh đó, những thức ăn giàu chất xơ như: lúa mạch, bơ, táo… sẽ được ưu tiên hơn đối với trẻ táo bón.

 3.1.2. Đối với mẹ

Để có nguồn sữa chất lượng, mẹ cần lưu ý chế độ dinh dưỡng để khắc phục táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ:

• Bổ sung nhiều chất xơ: các loại củ như khoai lang, khoai tây…, rau xanh như rau dền, cải bó xôi… giúp nhuận tràng cho trẻ đi tiêu dễ dàng hơn.
• Hạn chế thức ăn cay nóng, khó tiêu, các món nhiều đạm, dầu mỡ, thức ăn nhanh như: snack, khoai tây chiên, hamburger…
• Tránh xa chất kích thích: rượu bia, cafe… Các chất này không chỉ gây táo bón mà còn ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của trẻ.

Chế độ dinh dưỡng của mẹ cần nhiều chất xơ để giảm táo bón ở trẻ bú mẹ

3.2. Tăng cường bổ sung nước giúp giảm táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ

Thường xuyên bổ sung nước cho trẻ giúp phân mềm hơn, di chuyển trơn tru trong đại tràng. Theo khuyến cáo, lượng chất lỏng nên cung cấp cho trẻ từ 6 -12 tháng là 100ml/kg/ngày. Với trẻ dưới 6 tháng tuổi, mẹ chưa nên bổ sung nước từ bên ngoài, khuyến khích cho trẻ bú mẹ hoàn toàn hoặc bú sữa công thức.

Ví dụ trẻ 10 tháng nặng 9,5 kg cần bổ sung 950 ml chất lỏng. Nếu mẹ cho bé bú khoảng 800 ml sữa thì cần bổ sung thêm 150 ml nước để đảm bảo đủ lượng nước cần thiết. Mẹ có thể cho trẻ uống nước sôi để nguội hoặc nước ép hoa quả như: nước ép cam, nước ép bưới...

3.3 Thực hiện massage bụng giúp trẻ sơ sinh giảm táo bón

Các động tác massage bụng có tác dụng hiệu quả trong việc điều trị táo bón ở trẻ. Massage giúp tăng cường nhu động ruột, giúp đẩy chất thải xuống dễ dàng hơn.

Mẹ có thể thực hiện massage cho trẻ theo phương pháp sau đây:

• Mẹ để các đầu ngón tay trên bụng trẻ, xoa vòng tròn theo chiều kim đồng hồ quanh vùng rốn. Sau đó xoa ngược lại. Mỗi lần thực hiện khoảng 5 phút.
• Tập động tác xe đạp: mẹ giữ 2 chân bé, đẩy đầu gối nhẹ nhàng vào bụng và hướng ra ngoài. Di chuyển vòng tròn lặp lại như đạp xe.
• Thời điểm thực hiện: mẹ nên thực hiện sau bữa ăn 30 phút, tránh thực hiện lúc bé ăn no gây nôn trớ, đầy bụng.

3.4. Tắm nước ấm cho trẻ sơ sinh bú mẹ bị táo bón

Nước ấm giúp thư giãn các cơ vùng bụng như: cơ dọc, cơ vòng, cơ ngang bụng… Bên cạnh đó kích thích cơ vòng hậu môn, giúp đẩy phân ra ngoài dễ dàng. Hơn nữa, tắm nước ấm giúp trẻ thư giãn tinh thần, tránh căng thẳng quấy khóc do táo bón gây ra.

Tuy nhiên, mẹ không nên tắm nước quá nóng hay tắm lâu gây ảnh hưởng đến sức khỏe của trẻ. Mỗi ngày, thời gian tắm của trẻ chỉ nên trong khoảng từ 8 – 10 phút. Trước khi con đi tiêu, mẹ có thể ngâm hậu môn trong nước ấm 5 phút để phân mềm, dễ đi hơn.

4. Khi nào nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ

Táo bón ở trẻ bú mẹ có thể gây hậu quả khôn lường nếu tình trạng này kéo dài. Chính vì vậy, mẹ nên đưa trẻ đi gặp bác sĩ khi gặp tình trạng sau:

• Áp dụng các biện pháp khắc phục táo bón không hiệu quả.
• Trẻ biếng ăn, sụt cân, quấy khóc.
• Trẻ sốt, nôn mửa kéo dài hơn 2 tuần.
• Trẻ chướng bụng, đầy hơi, tiêu ra máu.

Hy vọng với các thông tin táo bón ở trẻ sơ sinh bú mẹ đã tổng hợp trên, các mẹ có thể dễ dàng tìm hiểu nguyên nhân cũng như có cách khắc phục kịp thời. Mẹ có thể liên hệ Hotline 1900.63.69.85 hoặc chat trực tiếp trên website bioamicus.vn để được tư vấn về tình trạng táo bón của con miễn phí.

Mời mẹ tham khảo thêm: