Trẻ vừa táo bón vừa tiêu chảy là bệnh gì? Khắc phục thế nào?

Trẻ vừa táo bón vừa tiêu chảy khiến nhiều ba mẹ lo lắng không biết con đang gặp vấn đề gì. Vậy nguyên nhân của tình trạng do đâu và ba mẹ nên làm gì để khắc phục? Cùng BioAmicus tìm hiểu ngay sau đây!

Nguyên nhân trẻ vừa táo bón vừa tiêu chảy

Hiện tượng trẻ đồng thời có biểu hiện táo bón và tiêu chảy có thể xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau:

Thay đổi chế độ ăn uống

Việc thay đổi đột ngột trong khẩu phần ăn, chẳng hạn như đổi loại sữa, bắt đầu chế độ ăn dặm hoặc trẻ ăn quá nhiều đồ ngọt, thức ăn nhanh,... có thể khiến đường ruột chưa kịp thích nghi, gây rối loạn tiêu hóa và dẫn đến tình trạng táo bón xen kẽ tiêu chảy.

Mất cân bằng hệ vi sinh vật đường ruột

Hệ vi sinh vật đường ruột đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu hóa thức ăn và điều hòa nhu động ruột. Việc sử dụng kháng sinh kéo dài, chế độ ăn uống không lành mạnh, hoặc nhiễm trùng có thể phá vỡ sự cân bằng này. Khi các lợi khuẩn giảm sút và hại khuẩn phát triển mạnh, chức năng của ruột bị rối loạn, có thể dẫn đến cả táo bón và tiêu chảy.

Táo bón nặng gây són phân

Khi trẻ bị táo bón nặng, phân thường tích tụ lâu ngày và tạo thành khối phân lớn, khô cứng,mắc kẹt trong trực tràng hoặc đại tràng. Trong khi đó, cơ thể vẫn tiếp tục tiêu hóa và tạo ra phân mới ở dạng lỏng hơn. Phần phân lỏng này sẽ rỉ ra ngoài qua khe hở quanh khối phân cứng, gây són phân và dễ bị nhầm lẫn với tiêu chảy.

Ngoài ra, trẻ còn có thể có các biểu hiện:

• Trẻ đi ngoài lắt nhắt, són phân lỏng ra quần mà không kiểm soát được.
• Trẻ vẫn có cảm giác muốn đi ngoài nhưng không đi được hoặc đi rất ít.
• Bụng chướng, căng cứng và có thể sờ thấy khối phân cứng ở bụng dưới bên trái.
• Trẻ biếng ăn, mệt mỏi, cáu kỉnh.

Ba mẹ cần tránh nhầm lẫn són phân ở trẻ táo bón nặng với tình trạng tiêu chảy

Dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm

Một số trẻ có thể có cơ địa nhạy cảm với những loại thực phẩm nhất định như sữa bò (không dung nạp lactose), gluten (bệnh Celiac), hoặc các chất gây dị ứng khác,...

Khi trẻ tiêu thụ những thực phẩm này, hệ miễn dịch hoặc hệ tiêu hóa sẽ phản ứng lại, gây viêm và rối loạn chức năng ruột, dẫn đến tình trạng tiêu chảy và táo bón xen kẽ.

Hội chứng ruột kích thích (IBS)

Hội chứng ruột kích thích là một rối loạn chức năng của ruột già, đặc trưng bởi sự thay đổi trong thói quen đi tiêu mà không có tổn thương thực thể nào ở đường ruột.

IBS thể hỗn hợp là dạng thường gặp ở trẻ em và có thể gây ra các đợt vừa táo bón vừa tiêu chảy xen kẽ nhau. Trẻ có thể bị táo bón trong vài ngày, sau đó lại bị tiêu chảy trong vài ngày tiếp theo. Các triệu chứng thường đi kèm với đau bụng, đầy hơi, chướng bụng.

Bệnh viêm ruột (IBD)

Ở trẻ mắc bệnh viêm ruột (IBD), tình trạng viêm mạn tính có thể làm giảm chức năng ruột, khiến ruột hấp thu nước và chất dinh dưỡng kém hơn và gây ra tiêu chảy.

Song song với đó, những đoạn ruột bị sưng viêm có thể làm lòng ruột hẹp lại, cản trở sự lưu thông phân, gây táo bón. Trẻ bị IBD thường có biểu hiện nặng như đau bụng dữ dội, đi ngoài ra máu, sụt cân và sốt kéo dài,...

Trẻ vừa táo bón vừa tiêu chảy có nguy hiểm không?

Nếu trẻ chỉ bị táo bón xen kẽ tiêu chảy trong thời gian ngắn, chẳng hạn do thay đổi chế độ ăn uống, thì thường không quá đáng lo. Tuy nhiên, nếu tình trạng kéo dài mà không tìm được nguyên nhân và xử trí đúng cách, nó có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm.

• Mất nước và rối loạn điện giải: Tiêu chảy kéo dài khiến cơ thể trẻ mất đi một lượng nước và các chất điện giải quan trọng, có thể gây mệt mỏi, li bì, và nguy hiểm đến tính mạng trong trường hợp nặng.
• Suy dinh dưỡng: Rối loạn tiêu hóa cản trở khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng từ thức ăn, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng và phát triển thể chất, trí tuệ của trẻ.
• Tắc ruột: Đây là một biến chứng nguy hiểm của táo bón nặng. Khối phân bị kẹt có thể gây tắc nghẽn hoàn toàn đường ruột, cần can thiệp y tế khẩn cấp.
• Tâm lý sợ hãi: Cảm giác đau đớn, khó chịu khi đi vệ sinh hoặc việc són phân không kiểm soát có thể khiến trẻ sợ hãi, xấu hổ, lo lắng, dẫn đến tình trạng nín nhịn, làm cho táo bón càng thêm trầm trọng.

Tình trạng táo bón kèm tiêu chảy ở trẻ cần được điều trị kịp thời

Cách khắc phục tình trạng vừa táo bón vừa tiêu chảy ở trẻ

Cách xử lý tốt nhất là đưa trẻ đến gặp bác sĩ chuyên khoa tiêu hóa nhi kịp thời để được thăm khám, chẩn đoán chính xác nguyên nhân và đưa ra phác đồ điều trị phù hợp, tránh những biến chứng không mong muốn do chậm trễ điều trị.

Bên cạnh việc tuân thủ chỉ định của bác sĩ, ba mẹ có thể hỗ trợ cải thiện tình trạng tiêu hóa của trẻ bằng các biện pháp sau:

Điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học

• Tăng cường chất xơ hòa tan: Chất xơ hòa tan có trong yến mạch, chuối, táo, cà rốt, bí đỏ,... giúp làm mềm phân, giải quyết vấn đề táo bón mà không làm tình trạng tiêu chảy nặng hơn.
• Uống đủ nước: Nước là yếu tố then chốt để làm mềm phân và ngăn ngừa mất nước do tiêu chảy. Hãy khuyến khích trẻ uống đủ nước lọc, nước canh, nước hoa quả,...
• Xác định và loại bỏ thực phẩm gây dị ứng: Nếu nghi ngờ trẻ bị dị ứng hoặc không dung nạp thực phẩm, hãy ghi lại nhật ký ăn uống của trẻ, sau đó tham khảo ý kiến bác sĩ để xác định "thủ phạm" và loại bỏ chúng khỏi chế độ ăn.
• Bổ sung men vi sinh: Men vi sinh cung cấp lợi khuẩn giúp cân bằng lại hệ vi sinh vật đường ruột, hỗ trợ chức năng tiêu hóa khỏe mạnh. Ba mẹ có thể cho trẻ ăn sữa chua, hoặc sử dụng các sản phẩm bổ sung chuyên biệt theo tư vấn của bác sĩ.

Ba mẹ có thể tham khảo BioAmicus Complete 10 chủng - một "bảo bối" đến từ Canada đã được hàng triệu mẹ bỉm Việt tin chọn để bảo vệ sức khỏe tiêu hóa của con yêu. Sản phẩm phẩm giúp bổ sung 10 chủng lợi khuẩn hỗ trợ cải thiện hệ vi sinh đường ruột, tăng cường sức đề kháng và hỗ trợ cải thiện các triệu chứng rối loạn tiêu hóa như: phân sống, đầy bụng khó tiêu, táo bón, tiêu chảy cho bé:

BioAmicus Complete - Bổ sung 10 chủng lợi khuẩn cho trẻ

480.000đ

Mua ngay

*Sản phẩm này không là phải thuốc và không có tác dụng thay thế thuốc chữa bệnh.

Xây dựng lối sống và thói quen lành mạnh

• Khuyến khích vận động: Hoạt động thể chất thường xuyên, ít nhất 60 phút mỗi ngày giúp kích thích nhu động ruột, cải thiện tình trạng táo bón hiệu quả.
• Tập thói quen đi vệ sinh đúng giờ: Hướng dẫn trẻ ngồi vào bồn cầu vào một thời điểm cố định mỗi ngày (thường là sau bữa ăn), ngay cả khi trẻ không có cảm giác muốn đi. Điều này giúp tạo ra một phản xạ có điều kiện cho đường ruột.
• Massage bụng: Nhẹ nhàng massage bụng cho trẻ theo chiều kim đồng hồ có thể giúp kích thích nhu động ruột và giảm cảm giác khó chịu.

Khi nào cần đưa trẻ đi gặp bác sĩ?

Ba mẹ nên đưa trẻ đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu trẻ có bất kỳ dấu hiệu cảnh báo nào sau đây:

• Đau bụng dữ dội, quấy khóc không dứt.
• Nôn mửa liên tục.
• Sốt cao.
• Có máu trong phân.
• Bụng chướng, căng cứng.
• Sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Mệt mỏi, ngủ li bì.
• Dấu hiệu mất nước: mắt trũng, môi khô, khóc không có nước mắt, rất khát nước,...

Ba mẹ cần áp dụng phối hợp nhiều biện pháp giúp tiêu hóa của bé ổn định hơn

Kết luận

Tình trạng trẻ vừa táo bón vừa tiêu chảy là một dấu hiệu phức tạp của hệ tiêu hóa. Thay vì hoang mang, cha mẹ cần bình tĩnh quan sát, áp dụng các biện pháp chăm sóc tại nhà và quan trọng nhất là tìm kiếm sự tư vấn từ bác sĩ để tìm ra gốc rễ vấn đề và giúp con cải thiện tiêu hóa một cách hiệu quả.

Hy vọng rằng bài viết trên đã mang đến cho ba mẹ những thông tin hữu ích giúp hành trình chăm sóc con yêu trở nên dễ dàng hơn. Nếu cần tư vấn thêm, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để được hỗ trợ.