Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ nên ăn gì, kiêng gì để con nhanh khỏi?

Sữa mẹ là nguồn dinh dưỡng lý tưởng phù hợp nhất với hệ tiêu hóa còn non nớt của trẻ sơ sinh. Thành phần trong sữa mẹ không ngừng thay đổi, điều chỉnh linh hoạt theo từng giai đoạn phát triển của bé, giúp con nhận đủ dưỡng chất cần thiết để lớn lên khỏe mạnh.

Chính vì sự gắn kết ấy, những gì mẹ ăn mỗi ngày đều có thể ảnh hưởng ít nhiều đến chất lượng sữa và sức khỏe tiêu hóa của bé. Đặc biệt, khi trẻ bị tiêu chảy, chế độ ăn của mẹ càng đóng vai trò quan trọng trong việc hỗ trợ con mau chóng hồi phục. Vậy mẹ nên ăn gì, kiêng gì trong giai đoạn này? Cùng BioAmicus tìm hiểu ngay sau đây.

Trẻ sơ sinh bị tiêu chảy mẹ nên ăn gì?

Khi con bị tiêu chảy, mẹ không cần phải ăn uống quá kiêng khem một cách cực đoan. Điều quan trọng nhất lúc này là duy trì một chế độ ăn uống lành mạnh, đủ chất để cơ thể mẹ có đủ năng lượng, sản xuất đủ sữa và cung cấp những dưỡng chất cần thiết giúp hệ miễn dịch của bé hoạt động tốt hơn.

1. Ăn đủ calo

Ở giai đoạn cho con bú, mẹ cần ăn thêm khoảng 500 Kcal so với nhu cầu dinh dưỡng bình thường trước khi mang thai. Việc sản xuất sữa tiêu tốn rất nhiều năng lượng. Khi bé bị ốm, mẹ thường lo lắng và mệt mỏi hơn, do đó việc đảm bảo đủ calo là vô cùng cần thiết để duy trì lượng sữa ổn định.

2. Ăn đa dạng thực phẩm

Một chế độ ăn cân bằng và đa dạng là nền tảng vững chắc cho sức khỏe của cả mẹ và bé. Mẹ cần đảm bảo bữa ăn của mình có đủ 4 nhóm chất dinh dưỡng thiết yếu:

• Chất đạm: Đạm là thành phần cốt lõi để xây dựng tế bào, tăng cường hệ miễn dịch và giúp cơ thể phục hồi. Khi bé bị tiêu chảy, đường ruột bị tổn thương, protein từ sữa mẹ sẽ cung cấp các axit amin cần thiết để tái tạo niêm mạc ruột cho bé.
  • Thực phẩm gợi ý: Thịt heo nạc, thịt gà (bỏ da), thịt bò thăn, trứng gà, cá nước ngọt (cá diêu hồng, cá lóc), các loại đậu đỗ.
• Chất bột đường: Đây là nguồn cung cấp năng lượng chính cho mọi hoạt động của mẹ, đặc biệt là quá trình tạo sữa.
  • Thực phẩm gợi ý: Cơm trắng, cháo, yến mạch, khoai lang, bánh mì nguyên cám.
• Chất béo: Chất béo lành mạnh rất quan trọng cho sự phát triển trí não của trẻ sơ sinh và giúp hòa tan các vitamin quan trọng như A, D, E, K.
  • Thực phẩm gợi ý: Dầu ô liu, dầu óc chó, quả bơ, các loại hạt.
• Vitamin và khoáng chất: Vitamin và khoáng chất đóng vai trò thiết yếu trong việc củng cố hệ miễn dịch cho cả mẹ và bé, giúp con có sức đề kháng để chống lại mầm bệnh.
  • Thực phẩm gợi ý: Các loại rau củ quả có màu sắc đậm như cà rốt, bí đỏ, rau lá xanh đậm, súp lơ xanh; các loại quả lành tính, giàu dinh dưỡng như chuối, táo đỏ, đu đủ chín.

Chế độ ăn đủ chất giúp mẹ khỏe mạnh và có nguồn sữa chất lượng

3. Uống đủ nước

Cơ thể mẹ cần có đủ nước để sản xuất sữa. Khi bé bị tiêu chảy, nhu cầu bú mẹ có thể tăng lên để bù lại lượng nước đã mất. Do đó, mẹ cần đặc biệt chú ý uống nhiều nước hơn bình thường. Không có một con số chính xác cho tất cả mọi người, nhưng một nguyên tắc tốt là uống theo cơn khát và uống một ly nước mỗi khi cho con bú.

4. Bổ sung Probiotics

Probiotics là những lợi khuẩn đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sự cân bằng hệ vi sinh đường ruột. Khi trẻ bị tiêu chảy, sự cân bằng này dễ bị phá vỡ, khiến hệ tiêu hóa của bé trở nên nhạy cảm hơn.

Nghiên cứu cho thấy, việc mẹ bổ sung probiotics đúng cách không chỉ giúp cải thiện hệ tiêu hóa của bản thân mà còn có tác động tích cực đến hệ lợi khuẩn trong sữa mẹ và góp phần điều hòa hệ vi sinh đường ruột cho bé.

Một số thực phẩm mẹ có thể tham khảo như sữa chua (cân nhắc nếu bé có nguy cơ dị ứng đạm bò), kim chi, dưa cải muối (ăn với lượng vừa phải). Ngoài ra, mẹ có thể trao đổi thêm với bác sĩ về việc bổ sung men vi sinh dạng uống để đảm bảo an toàn và phù hợp với tình trạng của bé.

Trẻ sơ sinh tiêu chảy mẹ nên kiêng ăn gì?

Bên cạnh việc bổ sung các thực phẩm có lợi, việc tạm thời loại bỏ một số món ăn có khả năng gây kích ứng hoặc làm tình trạng tiêu chảy của bé nặng hơn cũng quan trọng không kém. Dưới đây là danh sách những thực phẩm mẹ cần lưu ý.

1. Đồ chiên rán, nhiều dầu mỡ

Các món ăn chiên xào, nhiều dầu mỡ chứa rất nhiều chất béo bão hòa và chất béo chuyển hóa. Chúng không chỉ khó tiêu, gây đầy bụng cho mẹ mà còn có thể làm thay đổi thành phần chất béo trong sữa. Khi hệ tiêu hóa của bé đang "yếu ớt" sẽ khó lòng xử lý được lượng chất béo này, có thể khiến tình trạng tiêu chảy trầm trọng hơn.

2. Thực phẩm có mùi vị mạnh

Hành, tỏi, ớt, tiêu và các loại gia vị nồng khác có thể làm thay đổi mùi vị của sữa mẹ. Khi đang mệt mỏi và khó chịu trong người, một số bé nhạy cảm có thể không quen với mùi vị "lạ" này và dẫn đến tình trạng bỏ bú, bú ít. Điều này rất nguy hiểm vì có thể khiến bé bị mất nước và thiếu dinh dưỡng, làm chậm quá trình hồi phục.

Các gia vị mạnh mẹ ăn có thể ảnh hưởng đến mùi vị sữa mẹ

3. Sữa và các chế phẩm từ sữa bò

Với những trẻ sơ sinh bị dị ứng đạm sữa bò, việc mẹ tiêu thụ các sản phẩm từ sữa bò như sữa tươi, phô mai, bơ, kem… có thể ảnh hưởng gián tiếp đến bé thông qua sữa mẹ. Các protein từ sữa bò đi vào sữa mẹ có thể gây kích ứng hệ tiêu hóa còn non yếu của trẻ, làm xuất hiện các triệu chứng như tiêu chảy, phân nhầy hoặc có lẫn máu.

Trong trường hợp nghi ngờ, mẹ nên thử loại bỏ hoàn toàn các thực phẩm từ sữa bò khỏi chế độ ăn trong 1 - 2 tuần, đồng thời theo dõi phản ứng của bé để đánh giá mức độ cải thiện.

4. Thực phẩm dễ gây dị ứng

Nếu trong gia đình có tiền sử dị ứng với một số thực phẩm như hải sản, đậu phộng, các loại hạt…, mẹ nên chủ động tránh sử dụng những thực phẩm này trong thời gian bé đang bị tiêu chảy.

Bên cạnh đó, do hệ tiêu hóa của trẻ sơ sinh còn rất nhạy cảm, mẹ cũng không nên thử nghiệm những món ăn lạ chưa từng ăn trước đây, để hạn chế nguy cơ xuất hiện các phản ứng dị ứng không mong muốn có thể ảnh hưởng đến bé qua sữa mẹ.

5. Một số loại cá biển

Cá biển chứa nhiều omega-3 tốt cho sức khỏe, nhưng đồng thời cũng tiềm ẩn nguy cơ nhiễm kim loại nặng, đặc biệt là thủy ngân - thường có nhiều trong các loại cá lớn như cá thu, cá kiếm, cá ngừ đại dương.

Lượng thủy ngân này có thể đi vào sữa mẹ và gây ảnh hưởng đến hệ thần kinh còn đang phát triển của trẻ. Vì vậy, nếu không chắc chắn về nguồn gốc và độ an toàn của cá biển, mẹ nên ưu tiên các loại cá nước ngọt an toàn hơn như cá chép, cá trắm, cá diêu hồng,...

6. Đồ sống, chưa nấu chín kỹ

Những thực phẩm chưa được nấu chín kỹ như sashimi, hàu sống, thịt tái, trứng lòng đào hay sữa chưa tiệt trùng có thể chứa các vi khuẩn gây bệnh nguy hiểm như Salmonella, Listeria,...

Mặc dù tỷ lệ xảy ra không cao, nhưng nếu mẹ bị nhiễm khuẩn, vi khuẩn hoàn toàn có thể xâm nhập vào máu và sữa mẹ, gây nguy hiểm cho cả mẹ lẫn bé. Để đảm bảo an toàn tuyệt đối, mẹ hãy tuân thủ nguyên tắc "ăn chín, uống sôi" trong suốt thời gian chăm sóc bé.

Mẹ nên tránh ăn đồ tái, đồ sống khi bé bị tiêu chảy

7. Chất kích thích

Khoảng dưới 1% lượng caffeine mà mẹ tiêu thụ có thể đi vào sữa mẹ. Trong khi đó, gan của trẻ sơ sinh chưa đủ khả năng chuyển hóa caffeine hiệu quả, dễ khiến bé trở nên bồn chồn, cáu gắt, khó ngủ - không tốt cho việc hồi phục khi bé đang gặp vấn đề về tiêu hóa. Vì vậy, mẹ nên hạn chế tối đa các thức uống chứa caffeine như cà phê, trà đặc, nước tăng lực,.... Ngoài ra, rượu bia là những thứ mẹ cần tuyệt đối tránh trong suốt giai đoạn nuôi con bú.

Lưu ý quan trọng khác cho mẹ

Ngoài việc điều chỉnh chế độ ăn uống, trong suốt quá trình bé bị tiêu chảy, mẹ cũng cần quan tâm thêm nhiều yếu tố khác để hỗ trợ bé hồi phục an toàn, hạn chế nguy cơ kéo dài hay tái phát. Dưới đây là những lưu ý quan trọng mẹ cần ghi nhớ:

• Theo dõi chặt chẽ dấu hiệu của bé: Mẹ cần đếm số lần đi ngoài, quan sát màu sắc và tính chất phân của con. Đặc biệt chú ý các dấu hiệu mất nước: bé khóc không có nước mắt, môi khô, tã ướt ít hơn bình thường, mắt hoặc thóp trũng.
• Khi nào cần gặp bác sĩ: Hãy đưa bé đến cơ sở y tế ngay lập tức nếu bé có các biểu hiện sau: tiêu chảy không giảm sau 2-3 ngày, sốt cao, có dấu hiệu mất nước nặng, trong phân có máu, bé lừ đừ hoặc bỏ bú.
• Vệ sinh cá nhân: Luôn rửa tay kỹ bằng xà phòng trước khi cho con bú và sau khi thay tã để tránh lây nhiễm chéo vi khuẩn. Vệ sinh vùng mông của bé sạch sẽ sau mỗi lần đi ngoài và dùng kem hăm để bảo vệ làn da mỏng manh của bé.
• Chăm sóc bản thân: Hành trình làm mẹ vốn đã vất vả. Khi con ốm, mẹ lại càng thêm lo lắng và mệt mỏi. Hãy cố gắng nghỉ ngơi bất cứ khi nào có thể, nhờ sự trợ giúp từ người thân để mẹ có thời gian ăn uống và hồi phục. Tinh thần của mẹ có tốt thì nguồn sữa cho con mới dồi dào và chất lượng.

Chăm bé mệt mỏi, mẹ cũng đừng quên chăm sóc bản thân

Kết luận

Tiêu chảy ở trẻ sơ sinh là tình trạng khá phổ biến nhưng hoàn toàn có thể kiểm soát và cải thiện nếu mẹ biết chăm sóc con đúng cách, từ việc điều chỉnh chế độ ăn uống cho đến theo dõi sát sao tình trạng của con. Dinh dưỡng khoa học, vệ sinh cẩn thận và tinh thần lạc quan của mẹ sẽ là nguồn hỗ trợ quý giá giúp bé nhanh chóng vượt qua giai đoạn nhạy cảm này và tiếp tục phát triển khỏe mạnh.

Hy vọng rằng bài viết trên đã mang đến cho ba mẹ những thông tin hữu ích giúp hành trình chăm sóc con yêu trở nên dễ dàng hơn. Nếu cần tư vấn thêm, ba mẹ có thể gọi hotline 1900 636 985 hoặc truy cập website BioAmicus để nhận sự hỗ trợ bất cứ lúc nào.