Trẻ bị rối loạn tiêu hóa: Những điều ba mẹ cần lưu ý

Trung bình cứ 2 trẻ tới cơ sở y tế để thăm khám thì có 1 trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Các dấu hiệu đặc trưng, nguyên nhân và biện pháp cải thiện hội chứng này sẽ được đề cập trong bài viết dưới đây. Xem ngay!

1. Triệu chứng thường gặp khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa

Rối loạn tiêu hóa là một thuật ngữ chung để chỉ các bất thường liên quan đến hệ tiêu hóa. Tình trạng này có thể gây ra cảm giác khó chịu và ảnh hưởng đến cuộc sống hằng ngày của trẻ.

Triệu chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ rất đa dạng, bao gồm:

• Tiêu chảy: tần suất đi ngoài nhiều hơn bình thường, tính chất phân lỏng, nhão, nhiều nước.
• Táo bón: trẻ đi ngoài khó khăn, phân lớn, khô, tần suất đi tiêu dưới 3 lần/tuần
• Nôn trớ: trẻ dễ bị nôn, ọc sữa sau khi ăn, luôn có cảm giác buồn nôn, ghê cổ
• Đau bụng: đau bụng thành từng cơn hoặc âm ỉ không dứt, đau bụng khi ăn no, kéo dài hoặc tái phát thường xuyên
• Đầy hơi, chướng bụng: Bụng căng cứng và khó chịu, thường kèm theo tiếng sôi bụng
• Biếng ăn, ăn không ngon miệng: trẻ không cảm thấy thèm ăn, bỏ ăn, bỏ bú, hoặc thời gian cho ăn kéo dài hơn so với bình thường
• Biểu hiện khác: ợ hơi, ợ chua, hơi thở có mùi, trào ngược dạ dày- thực quản

Các triệu chứng kể trên có thể diễn ra đồng thời hoặc riêng lẻ. Đôi khi, các dấu hiệu không rõ ràng. Trẻ có thể đi ngoài táo, lỏng thất thường hoặc chỉ cảm thấy buồn nôn mà không nôn.

Tìm hiểu chi tiết hơn về triệu chứng rối loạn tiêu hóa Tại đây.

Đau bụng là triệu chứng điển hình của chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ

2. Nguyên nhân rối loạn tiêu hóa ở bé

Loạn khuẩn đường ruột là nguyên nhân chính khiến trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Số lượng lợi khuẩn giảm sút tạo điều kiện cho hại khuẩn tấn công, sinh độc tố và gây bệnh.

Trẻ dưới 2 tuổi có hệ vi sinh chưa ổn định chính là đối tượng thường xuyên mắc rối loạn tiêu hóa.

Ngoài ra, một số nguyên nhân khác gây rối loạn tiêu hóa ở trẻ là:

• Hệ miễn dịch chưa hoàn thiện: Trẻ em có hệ miễn dịch chưa phát triển đầy đủ, khiến chúng dễ bị rối loạn tiêu hóa khi tiếp xúc với các yếu tố gây bệnh.
• Hệ tiêu hóa non nớt: Hệ tiêu hóa của trẻ còn đang phát triển, dẫn đến sự thích nghi kém với chế độ ăn uống mới hoặc thay đổi đột ngột trong chế độ dinh dưỡng.
• Sử dụng kháng sinh không đúng cách: Việc sử dụng kháng sinh không theo chỉ dẫn của bác sĩ có thể làm mất cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột, tiêu diệt cả vi khuẩn có lợi, gây ra tiêu chảy hoặc táo bón.
• Môi trường sống ô nhiễm: Sống trong môi trường không sạch, chứa nhiều vi khuẩn có thể làm tăng nguy cơ nhiễm khuẩn và nhiễm độc thực phẩm, đặc biệt khi sức đề kháng của trẻ còn yếu.
• Do một số bệnh lý: Các bệnh viêm đường hô hấp, viêm ruột, dị ứng… đều có thể ảnh hưởng đến chức năng hệ tiêu hóa, khiến trẻ khó tiêu, đau bụng

Loạn khuẩn là nguyên nhân chính gây rối loạn tiêu hóa

Để tìm hiểu kỹ hơn về nguyên nhân gây nên tình trạng tiêu hóa, mời mẹ đọc thêm tại đây:

Nguyên nhân trẻ bị rối loạn tiêu hóa

3. Cần làm gì khi bé bị rối loạn tiêu hóa

Phần lớn các trường hợp rối loạn tiêu hóa ở trẻ có thể dần cải thiện sau 1-2 ngày nếu được chăm sóc đúng cách. Tuy nhiên, ba mẹ cần lưu ý áp dụng biện pháp phù hợp để vừa giảm nhanh triệu chứng, vừa ngăn ngừa tình trạng tái phát.

Một số cách chăm sóc trẻ bị rối loạn tiêu hóa bao gồm:

• Tiếp tục cho trẻ bú mẹ: Với trẻ dưới 2 tuổi, sữa mẹ vẫn là nguồn dinh dưỡng quan trọng, cung cấp kháng thể và lợi khuẩn tự nhiên giúp bảo vệ đường ruột.
• Điều chỉnh chế độ ăn uống: Với trẻ lớn hơn, ba mẹ nên ưu tiên cho trẻ ăn các món ăn dễ tiêu hóa với kết cấu mềm, ít dầu mỡ, gia vị. Tránh cho trẻ sử dụng đồ ăn vặt, đồ uống có gas hoặc thức ăn chế biến sẵn.
• Bổ sung men vi sinh: Các chế phẩm men vi sinh chứa lợi khuẩn (như Lactobacillus, Bifidobacterium) giúp khôi phục cân bằng hệ vi sinh đường ruột, cải thiện tiêu hóa và giảm các triệu chứng rối loạn tiêu hóa hiệu quả.
• Tăng cường chất xơ hòa tan: Chất xơ hòa tan (có nhiều trong yến mạch, chuối chín, khoai lang, táo, lê,...) có tác dụng nuôi dưỡng lợi khuẩn đường ruột, đồng thời làm mềm và tăng độ đặc của phân, từ đó hỗ trợ cải thiện tình trạng táo bón và tiêu chảy.
• Bổ sung đủ nước và điện giải: Khi trẻ bị tiêu chảy hoặc nôn nhiều, cần cho trẻ uống thêm nước lọc hoặc dung dịch oresol để bù nước và điện giải, tránh mất nước.
• Theo dõi thực phẩm gây bất dung nạp/dị ứng: Nếu trẻ có dấu hiệu rối loạn tiêu hóa lặp đi lặp lại sau khi ăn một loại thức ăn (ví dụ: sữa bò, hải sản, đậu phộng,...), hãy tạm thời loại bỏ thực phẩm đó khỏi thực đơn của trẻ và tham khảo ý kiến bác sĩ để được tư vấn.
• Không tự ý dùng thuốc: Ba mẹ tuyệt đối không tự ý cho trẻ dùng thuốc cầm tiêu chảy, thuốc nhuận tràng, kháng sinh hoặc men tiêu hóa khi chưa có chỉ định của bác sĩ vì có thể làm tình trạng nặng thêm.
• Theo dõi triệu chứng: Ghi lại số lần đi ngoài, tình trạng phân, mức độ nôn ói,… của trẻ để cung cấp thông tin chính xác cho bác sĩ nếu cần thăm khám.
• Khi nào cần đưa trẻ đi khám?
  • Sốt cao
  • Nôn liên tục.
  • Bụng chướng.
  • Phân có màu lạ hoặc có nhầy, máu,...
  • Tiêu chảy nhiều lần/ngày, kéo dài trên 3 ngày.
  • Trẻ có dấu hiệu mất nước (khát nhiều, tiểu ít, môi khô, mắt trũng).

4. Cách phòng tránh rối loạn tiêu hóa cho trẻ tại nhà

Rối loạn tiêu hóa ở trẻ em có thể được phòng ngừa hiệu quả bằng cách cải thiện sức khỏe đường tiêu hóa và duy trì ổn định hệ vi sinh.

Cân bằng hệ vi sinh, phòng tránh rối loạn tiêu hóa ở trẻ

Cụ thể:

• Cho trẻ bú mẹ: Bú mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu đời giúp tăng cường sức đề kháng và bảo vệ hệ tiêu hóa.
• Bổ sung probiotics và prebiotics: Thêm chất xơ vào khẩu phần ăn và duy trì sử dụng men vi sinh, đặc biệt là men vi sinh đa chủng giúp duy trì hệ vi sinh khỏe mạnh.
• Xây dựng chế độ ăn dinh dưỡng: Đảm bảo trẻ được cung cấp thực phẩm dễ tiêu hóa, hấp thu, đầy đủ dinh dưỡng, vitamin và khoáng chất.
• Vệ sinh sạch sẽ: Giữ gìn vệ sinh cá nhân và môi trường xung quanh, tránh để trẻ tiếp xúc với nguồn bệnh có thể gây rối loạn tiêu hóa.
• Sử dụng thuốc đúng cách: Không tự ý sử dụng thuốc kháng sinh hoặc thuốc khác cho trẻ mà không có chỉ định của bác sĩ để tránh làm tình trạng bệnh nặng hơn.
• Chủng ngừa, tiêm phòng đầy đủ: Đảm bảo trẻ được tiêm phòng đầy đủ để tăng cường hệ miễn dịch và phòng tránh các bệnh truyền nhiễm có thể gây rối loạn tiêu hóa. Đặc biệt lưu ý lịch uống vacxin Rota để phòng ngừa tiêu chảy cấp.

5. Giải đáp một số câu hỏi về chứng rối loạn tiêu hóa ở trẻ

5.1. Rối loạn tiêu hóa có nguy hiểm không?

Các triệu chứng của rối loạn tiêu hóa thường ở mức độ nhẹ và có thể chữa khỏi, không gây nguy hiểm cho trẻ.

Tuy nhiên, mẹ cũng cần chăm sóc trẻ đúng cách để sớm cải thiện sức khỏe đường ruột, tránh tình trạng rối loạn tiêu hóa kéo dài gây suy nhược, thiếu dinh dưỡng.

Đối với các tình trạng cấp tính (nôn, tiêu chảy nhiều, đi ngoài kèm máu, nôn ra mật vàng, xanh…) mẹ nên cho trẻ đến cơ sở y tế để được điều trị kịp thời.

5.2. Rối loạn tiêu hóa ở trẻ có lây không?

Rồi loạn tiêu hóa do nguyên nhân chính là loạn khuẩn đường ruột, thường không lây. Khả năng mắc phụ thuộc chủ yếu vào sức khỏe của trẻ và sức khỏe hệ lợi khuẩn đường ruột.

Trên đây là toàn bộ những thông tin mẹ cần lưu ý khi trẻ bị rối loạn tiêu hóa. Để tìm hiểu thêm các bài viết cùng chủ đề, vui lòng xem tại BioAmicus.vn hoặc liên hệ hotline 1900 636 985 để được tư vấn miễn phí.