Điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ em như thế nào?

Điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ em không chỉ cần khắc phục vấn đề mất nước, điện giải mà còn cần đảm bảo dinh dưỡng. Cụ thể 4 mục tiêu và 5 giải pháp ngay sau đây chắc chắn sẽ hữu ích trong việc chấm dứt tình trạng tiêu chảy kéo dài cũng như hệ quả mà hội chứng này gây ra

1. Tiêu chảy kéo dài là gì?

Tiêu chảy là tình trạng trẻ đi ngoài thường xuyên (hơn 3 lần/ngày), phân lỏng, không thành khuôn. Nếu tình trạng này kéo dài trên 2 tuần không khỏi được coi là tiêu chảy kéo dài.

Nhóm trẻ dễ mắc tiêu chảy kéo dài nhất là trẻ dưới 1 tuổi do hệ tiêu hóa còn non nớt, sức đề kháng yếu. Ngoài ra, trẻ bị suy dinh dưỡng, được nuôi bằng sữa ngoài và sống trong môi trường kém vệ sinh cũng là nhóm trẻ có nguy cơ cao mắc tiêu chảy kéo dài.

Để chẩn đoán tiêu chảy kéo dài, các bác sĩ có thể dựa vào một số biểu hiện sau:

• Số lần đi ngoài của trẻ nhiều hơn 3 lần/ngày và tiếp diễn trong hơn 14 ngày
• Phân lỏng nhưng không nhiều nước như tiêu chảy cấp
• Trẻ có biểu hiện mất nước (vừa hoặc nhẹ)
• Dấu hiệu rối loạn hấp thu: Trẻ biếng ăn, da xanh, sụt cân, chậm phát triển chiều cao, cân nặng dẫn đến tình trạng suy dinh dưỡng
• Thiếu vitamin nên trẻ có thể bị khô mắt, còi xương hay xuất huyết

Mẹ có thể chẩn đoán tiêu chảy kéo dài qua biểu hiện bất thường của con

2. Mục tiêu điều trị tiêu chảy kéo dài

Bên cạnh khả năng mất nước, tiêu chảy kéo dài thường có liên quan với sụt cân và nhiễm khuẩn nặng ngoài ruột. Thậm chí, nhiều trẻ bị suy dinh dưỡng trước khi mắc tiêu chảy kéo dài.

Vì vậy, để cải thiện tình trạng tiêu chảy kéo dài, mẹ cần tuần thủ 4 mục tiêu lớn sau:

• Bổ sung dinh dưỡng, tăng cường hấp thu, tiêu hóa để bù vào lượng dinh dưỡng đã mất và tăng cường đề kháng cho trẻ. Đây là ưu tiên hàng đầu trong điều trị.
• Bổ sung Vitamin và khoáng chất giúp bù lại lượng thiếu hụt do kém hấp thu và giúp kìm hãm tiêu chảy.
• Bù nước điện giải đề phòng mất nước bằng các dung dịch điện giải, Oresol
• Sử dụng kháng sinh theo chỉ dẫn của bác sĩ khi có nhiễm trùng

Dựa vào những mục tiêu trên, cha mẹ có thể phần nào định hướng được những điều cần làm để giảm nhẹ tình trạng bệnh. Các biện pháp cụ thể được nêu ở phần tiếp theo sẽ đáp ứng 4 nguyên tắc trên để cha mẹ tham khảo và phối hợp linh hoạt.

3. Biện pháp điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ em

Các biện pháp điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ em tuân thủ 4 nguyên tắc điều trị phía trên. Có thể phối hợp giữa các biện pháp điều trị và cách chăm sóc trẻ bị tiêu chảy kéo dài qua dinh dưỡng để trẻ dần hồi phục.

3.1. Xây dựng chế độ dinh dưỡng đặc biệt

Bổ sung đủ dinh dưỡng là ưu tiên hàng đầu trong điều trị tiêu chảy kéo dài. Điều này giúp chấm dứt vòng lặp bệnh lý, cải thiện sức đề kháng và đảm bảo trẻ có đủ năng lượng để hoạt động.

Điểm khác biệt trong điều trị tiêu chảy kéo dài so với các bệnh lý khác là cha mẹ cần duy trì khẩu phần ăn phù hợp và tăng dần lên. Điều này giúp hệ tiêu hóa của trẻ không bị quá tải, để con hấp thu tốt hơn.

• Đối với trẻ dưới 6 tháng tuổi: Nên cho trẻ bú mẹ hoàn toàn, cải thiện tiêu chảy bằng cách tăng số cữ bú và thời gian cho bú. Nếu trẻ uống sữa công thức, nên chọn những loại không chứa lactose.
• Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, không bị bất dung nạp lactose: Cho ăn 6 bữa/ngày, mỗi bữa 110kcal/kg cân nặng và tới thiểu 10% năng lượng từ đạm. Ăn giảm lactose bằng cách ăn sữa chua hoặc sữa mẹ.
• Đối với trẻ trên 6 tháng tuổi, bị bất dung nạp lactose: Cho trẻ ăn chế độ không chứa lactose và giảm tinh bột. Nên ăn trứng, ngũ cốc, dầu thực vật, glucose. Trong đó 10% năng lượng từ đạm.
• Đối với trẻ trên 1 tuổi: Thức ăn nên được xay, nghiền để hấp thu tốt hơn, sau đó tăng dần độ thô

Sữa mẹ chính là thức ăn tốt nhất cho trẻ dưới 6 tháng tuổi

3.2. Bổ sung vitamin và chất khoáng

Một biện pháp khác để chăm sóc dinh dưỡng cho trẻ bị tiêu chảy kéo dài là bổ sung vitamin từ thực phẩm bổ sung chuyên dụng. Các loại vitamin, khoáng chất nên bổ sung cho trẻ là Kẽm, sắt, vitamin A, D, K và các vitamin nhóm B. 

Trong đó: 

• Kẽm là giải pháp điều trị tiêu chảy kéo dài do nguyên nhân virus lẫn vi khuẩn. Kẽm hỗ trợ hoạt động của hệ thống tiêu hóa, giúp giảm triệu chứng và rút ngắn thời gian của đợt tiêu chảy.
• Bổ sung sắt dự phòng thiếu máu do kém hấp thu sắt ở ruột non
• Bổ sung vitamin A bảo vệ sức khỏe thị lực, hỗ trợ hoạt động hệ miễn dịch, giúp bé ăn ngon miệng hơn
• Bổ sung vitamin D, K bù lại lượng thiếu hụt do kém hấp thu chất béo

3.3. Dự phòng và điều trị mất nước

Khác với tiêu chảy cấp, tiêu chảy kéo dài thường không khiến trẻ mất nước ồ ạt. Tuy nhiên, biến chứng mất nước vẫn có thể xảy ra. Do đó, mẹ cần đánh giá thường xuyên tình trạng mất nước của trẻ.

Thang đánh giá mức độ mất nước khi trẻ bị tiêu chảy

Dung dịch bù nước thường gặp nhất là dung dịch Oresol. Nếu không có Oresol, mẹ có thể bù nước cho con bằng nước gạo, nước hoa quả, nước dừa...  Cho bú mẹ nhiều hơn cũng là một cách bù nước hiệu quả. 

Lưu ý:

• Nếu con bị nôn nhiều thì mẹ ngừng 5 – 10 phút rồi cho con uống tiếp từng ngụm nhỏ (2-3 phút/thìa).
• Với các bé kém dung nạp glucose, có thể việc bổ sung Oresol không mang lại hiệu quả như mong muốn. Mẹ có thể thấy các biểu hiện như lượng phân tăng lên nhiều, trẻ khát nước hơn. Trường hợp này, mẹ cần đưa con đến các cơ sở y tế để được truyền glucose tĩnh mạch và có các biện pháp điều trị phù hợp.

3.4. Bổ sung men vi sinh đa chủng

Tiêu chảy kéo dài là một trong những biểu hiện của tình trạng rối loạn hệ vi sinh đường ruột.

Bổ sung men vi sinh đa chủng giúp bổ sung lợi khuẩn thiếu hụt. Qua đó, vấn đề tiêu chảy kéo dài ở trẻ sẽ nhanh chóng được giải quyết.

Các lợi khuẩn trong men vi sinh cạnh tranh với hại khuẩn, thay đổi môi trường đường ruột nhằm ức chế các vi sinh vật gây bệnh. Giải quyết nguyên nhân tiêu chảy, ổn định đường ruột giúp giảm triệu chứng và hỗ trợ phòng ngừa tiêu chảy kéo dài.

Bổ sung men vi sinh cũng góp phần giúp bé hấp thu, tiêu hóa tốt hơn, đáp ứng mục tiêu lớn đầu tiên trong các biện pháp điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ.

Men vi sinh 10 chủng BioAmicus Complete – kết hợp 10 chủng lợi khuẩn thuộc hai nhóm trên chính là sự lựa chọn tối ưu cho bé.

Men vi sinh 10 chủng cải thiện tiêu chảy ở trẻ

Men 10 chủng BioAmicus là bạn đồng hành đáng tin cậy của mẹ bỉm trong hành trình chăm sóc trẻ bị tiêu chảy kéo dài với các ưu điểm:

• BioAmicus Complete bổ sung chính xác 10 chủng lợi khuẩn thuần khiết. Với 1 tỷ lợi khuẩn mỗi liều, BioAmicus mang lại khả năng hỗ trợ giảm tiêu chảy hiệu quả.
• Lợi khuẩn kích thích sản xuất các kháng thể và enzym tiêu hóa, bé ăn ngon hơn, tiêu hóa trơn tru, hấp thu tốt dinh dưỡng. Bé ăn khỏe, hấp thu tăng, mẹ không còn lo nguy cơ suy dinh dưỡng sau tiêu chảy.
• An toàn, lành tính, dùng được với cả trẻ sơ sinh dưới 1 tuổi. Với thành phần không phụ gia tạo mùi vị, không chất biến đổi gen và gluten. Men 10 chủng BioAmicus Complete phù hợp để mẹ sử dụng ổn định đường ruột cho trẻ trong thời gian dài.

3.5. Theo dõi thể trạng trẻ liên tục

Trong quá trình chăm sóc trẻ bị tiêu chảy, mẹ cần theo dõi thể trạng của bé liên tục. Điều này giúp cha mẹ sớm phát hiện nguy cơ mất nước, suy dinh dưỡng và nắm được khả năng đáp ứng điều trị của trẻ.

Sau mỗi tuần chăm sóc, mẹ cần đánh giá lại sức khỏe của trẻ theo các tiêu chí sau:

• Cân nặng: Trẻ có thể bị giảm cân trong 1-2 ngày đầu. Nhưng nếu ít nhất 3 ngày tăng cân liên tục thì kết luận chuyển biến tích cực
• Nhiệt độ: Trẻ hết sốt, nhiệt độ ổn định 36-37 độ
• Lượng thức ăn hằng ngày tăng dần và dần trở về mức bình thường
• Lượng phân mỗi ngày: nếu trên 10 lần phân lỏng/ngày cho thấy tiêu chảy không thuyên giảm. Lúc này mẹ cần đưa con đến cơ sở y tế để các bác sĩ thăm khám và tư vấn.
• Số lần đi ngoài/ngày. Tiêu chảy dưới 3 lần/ngày thì mẹ có thể cho con ăn chế độ thực đơn như bình thường.

Mời mẹ đọc thêm:

Tất tần tật về tiêu chảy cấp ở trẻ em

Biến chứng nguy hiểm do tiêu chảy cấp ở trẻ em

4. Trẻ bị tiêu chảy kéo dài khi nào cần nhập viện?

Đôi khi, việc điều trị tiêu chảy kéo dài ở trẻ em tại nhà không mang lại kết quả như mong đợi, dẫn đến nguy cơ trẻ bị suy dinh dưỡng và tử vong cao. Mẹ cần đưa trẻ nhập viện nếu con có các biểu hiện:

• Điều trị tiêu chảy kéo dài tại nhà liên tục 7 ngày không thuyên giảm
• Con có dấu hiệu mất nước (cấp độ B và C)
• Bé kém dung nạp glutose
• Bé tiêu chảy kèm sốt cao khó hạ

Ngoài ra, nhóm đối tượng sau đây cần có sự xan thiệp của các y bác sĩ bởi có thể trạng yếu, diễn biến bệnh khó lường:

• Trẻ dưới 4 tháng tuổi
• Trẻ bị suy dinh dưỡng
• Trẻ bị nhiễm khuẩn nặng (viêm phổi, nhiễm khuẩn huyết) 

Khi trẻ nhập viện, các bác sĩ có thể làm các xét nghiệm và chỉ định kháng sinh nếu có nhiễm khuẩn. Đến khi tình trạng tiêu chảy ổn định, được kiểm soát, trẻ hồi phục cân nặng thì có thể tiếp tục điều trị và theo dõi tại nhà.

Bài viết trên đã tổng kết các trường hợp tiêu chảy kéo dài ở trẻ em và cách điều trị tại nhà mà mẹ có thể áp dụng. Mẹ đừng quên theo dõi BioAmicus để nắm được cách chăm trẻ tiêu chảy nhanh chóng hồi phục, phòng ngừa các rối loạn tiêu hóa khác. Nếu cần tư vấn thêm bởi đội ngũ bác sĩ, dược sĩ nhiều kinh nghiệm, mời mẹ liên lạc tới hotline 1900 636 985.