Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa? Có phải đổi sữa?

Nhiều tin đồn cho rằng, khi trẻ đang mắc rối loạn tiêu hóa thì không nên uống sữa. Liệu thực hư chuyện này ra sao? Cùng tìm hiểu cơ sở khoa học trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa hay không ngay sau đây nhé.

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa không còn tùy trường hợp cần xem xét

1. Trẻ uống sữa có bị rối loạn tiêu hóa không?

Trong một số trường hợp sữa có thể gây rối loạn tiêu hóa hoặc nặng thêm tình trạng này do:

1.1. Thành phần có trong sữa có thể gây rối loạn tiêu hóa

Trong khi sữa mẹ chứa các thành phần dễ hấp thu, sữa bò, sữa công thức lại chứa nhiều casein và các thành phần khó hấp thu khác, có thể gây quá tải cho hệ tiêu hóa của trẻ. 

Sữa công thức pha sai tỷ lệ, dùng sai độ tuổi có thể gây táo bón, tiêu chảy.

Sữa tươi, sữa bò chứa đạm bò và lactose có thể gây tiêu chảy, đau bụng và đầy chướng.

Ngoài ra, sữa rất dễ hỏng (kể cả sữa mẹ) nếu không được bảo quản đúng cách. Chúng có hàm lượng dinh dưỡng cao, là môi trường thuận lợi để vi sinh vật gây hại phát triển, gây rối loạn tiêu hóa khi trẻ ăn phải.

1.2. Đổi sữa hoặc chọn sai loại sữa gây rối loạn tiêu hóa

Khi đổi từ sữa mẹ sang các loại sữa khác, con có thể mắc rối loạn tiêu hóa do:

• Đổi sữa làm hệ vi sinh vật đường ruột chưa kịp thích nghi, gây giảm hiệu quả tiêu hóa.
• Đổi sữa có thành phần khó tiêu hơn sữa cũ, có nguy cơ gây táo bón.
• Con đang thiếu men tiêu hóa do quen với một loại sữa nhất định.
• Khi đổi từ loại sữa này sang loại sữa khác có cách pha khác nhau nhưng mẹ không để ý, có thể pha quá ít nước gây táo bón…

Đổi từ sữa mẹ sang sữa công thức có thể gây rối loạn tiêu hóa cho trẻ do thành phần khó tiêu

2. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa?

2.1.  Trẻ bị tiêu chảy do bất dung nạp Lactose

Trẻ tiêu chảy do thiếu men lactose nên bổ sung thêm men lactacse trong sữa

Bất dung nạp lactose thường gặp ở trẻ bị tổn thương ruột non hoặc không sản xuất đủ men lactose. Triệu chứng xuất hiện là đau bụng, tiêu chảy chỉ sau 30 phút – 2 giờ uống sữa.

Khi không đủ enzym lactase để tiêu hóa đường, lactose sẽ không bị phân giải mà đi thẳng xuống đại tràng. Tại đây, vi sinh vật phát triển sẽ lên men lactose, tăng hút nước gây tiêu chảy, chướng bụng.

Khi tiêu chảy cấp, độc tố của vi khuẩn tăng lên, càng làm giảm sản xuất men lactase. Đây là vòng xoắn bệnh lý làm tình trạng rối loạn tiêu hóa của trẻ càng nặng thêm.

Khi đã xác định con bất dung nạp Lactose, mẹ lựa chọn đổi sữa cho con:

• Đối với trẻ tiêu chảy ngay từ lần đầu dùng sữa, kể cả sữa mẹ: Thường là trường hợp không sản xuất được Lactase. Nên sử dụng sữa không chứa đường lactose. Ví dụ như: sữa đậu nành, sữa yến mạch, sữa công thức không chứa lactose…
• Đối với trẻ chỉ đau bụng, tiêu chảy sau khi đổi sữa hoặc ngừng ăn sữa mẹ: Thường là trường hợp thiếu men lactase. Mẹ nên lựa chọn sữa có thêm men lactase. Ngoài ra, vẫn có thể sử dụng sữa thông thường có chứa đường lactose. Tuy nhiên nên sử dụng lượng ít và tăng dần sữa để lượng men tăng lên.

2.2. Trẻ rối loạn tiêu hóa do dị ứng đạm bò

Đạm bò nói chung là loại đạm có trong sữa bò, chủ yếu là Casein và Whey. Dị ứng đạm bò xảy ra ở những trẻ có cơ địa dị ứng với 1 trong 2 loại protein này. Theo nghiên cứu, dị ứng đạm bò có tính chất di truyền, nếu cha mẹ có tiền sử dị ứng sữa bò thì rất có thể trẻ sinh ra khả năng cao cũng bị dị ứng.

Triệu chứng điển hình là: tiêu chảy, sưng mặt môi, mẩn ngứa, nôn mửa, khó thở… Các triệu chứng này xuất hiện sau 30- 120 phút sau khi trẻ uống sữa bò.

Nếu trẻ có khả năng cao hoặc đã từng bị dị ứng đạm bò, mẹ nên đổi sang sữa thủy phân hoàn toàn, sữa acid amin… Đồng thời tránh xa sữa bò và các loại sữa động vật khác như sữa dê, sữa cừu do có thành phần tương tự sữa bò dễ gây dị ứng cho trẻ.

Trẻ dị ứng đạm bò khi uống sữa bò, sữa dê có thể gây rối loạn tiêu hóa, tiêu chảy

2.3. Trẻ mắc hội chứng ruột kích thích

Có khoảng 5 – 20% trẻ bị mắc hội chứng ruột kích thích do hệ tiêu hóa mẫn cảm. Hội chứng này khiến trẻ thường xuyên bị đau bụng, đầy hơi, lúc táo bón, lúc tiêu chảy. Tần suất xuất hiện ít nhất 1 lần/tuần liên tiếp trong 2 tháng.

Theo hướng dẫn của viện quốc gia, chế độ ăn FODMAP thấp là cần thiết để làm giảm triệu chứng của hội chứng ruột kích thích. Giảm FODMAP là cắt giảm lượng carbohydrat chuỗi ngắn như lúa mì, lúa mạch, trái cây có hàm lượng fructose cao, chất làm ngọt sorbitol,…

Sữa đặc, sữa bò, sữa công thức chứa nhiều lactose cần hạn chế. Thay vào đó, những loại sữa nên cho trẻ dùng là sữa hạt, sữa đậu nành, sữa mẹ.

Trẻ mắc hội chứng ruột kích thích nên đổi sang các loại sữa hạt, sữa đậu nành

3. Khi nào trẻ bị rối loạn tiêu hóa không cần đổi sữa

Không phải trường hợp nào đổi sữa cũng là biện pháp tốt. Với 2 trường hợp sau, mẹ không cần đổi sữa cho trẻ:

3.1. Trẻ sơ sinh bú mẹ vẫn nên tiếp tục bú mẹ tới 2 tuổi

Trong sữa mẹ đã cung cấp sẵn 1 lượng men lactose cho trẻ. Do đó, trẻ vẫn có thể tiêu hóa sữa mẹ dù thiếu enzym trong ruột.

Hơn nữa, trong sữa mẹ có chứa kháng thể IgG, bạch cầu sống giúp tăng cường miễn dịch, bảo vệ niêm mạc ruột. Trong sữa mẹ còn chứa các nucleotides giúp tái tạo niêm mạc, chống viêm. Từ đó giúp trẻ nhanh hồi phục sau rối loạn tiêu hóa (tiêu chảy, táo bón).

Chuyên gia khuyên mẹ tiếp tục cho bé bú ngay cả khi con bị rối loạn tiêu hóa. Nếu con tiêu chảy hoặc nôn trớ, cần tăng số cữ bú mẹ trong một ngày. Nếu nghi ngờ con bị rối loạn tiêu hóa do sữa mẹ, hãy thay đổi chế độ ăn và lối sống của mẹ. .

Hãy luôn đảm bảo sữa mẹ được bảo quản đúng cách, không có màu, mùi lạ.

3.2. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa không do sữa

Nếu rối loạn tiêu hóa do các nguyên nhân khác như thức ăn không hợp vệ sinh, lạm dụng kháng sinh…thì đổi sữa cũng không cải thiện triệu chứng. Do đó, mẹ vẫn nên duy trì cữ sữa theo nhu cầu của trẻ để đảm bảo dinh dưỡng. Đồng thời cần tìm hiểu rõ nguyên nhân gây rối loạn và cách khắc phục hợp lý. (Chi tiết tại: 7 nguyên nhân rối loạn tiêu hoá ở trẻ và giải pháp đặc hiệu )

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa không do sữa thì vẫn có thể uống sữa như bình thường

4. Một số câu hỏi phổ biến khác

4.1. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa tươi?

Trẻ bị rối loạn tiêu hóa không kèm tiêu chảy có thể uống sữa tươi mà không ảnh hưởng gì. Tuy nhiên, cần đảm bảo sữa còn hạn sử dụng và được bảo quản đúng cách.

4.2. Trẻ bị tiêu chảy có nên uống sữa tươi?

Sữa tươi chứa nhiều lactose, có thể làm nặng thêm tình trạng tiêu chảy, nhất là tiêu chảy do bất dung nạp lactose. Trong trường hợp này, mẹ có thể thay thế sữa tươi bằng sữa đặc, sữa bột hoặc sữa hạt.

4.3. Trẻ bị rối loạn tiêu hóa uống men vi sinh cùng sữa được không?

Trẻ bị tối loạn tiêu hóa có thể uống men vi sinh cùng với sữa. Uống men vi sinh cũng là biện pháp hiệu quả để cải thiện sức khỏe đường ruột, lại an toàn với trẻ nhỏ.

Trẻ rối loạn tiêu hóa, loạn khuẩn ruột tốt nhất nên sử dụng men vi sinh đa chủng như Men 10 chủng BioAmicus. Sản phẩm này mô phỏng sự đa dạng và phong phú của hệ vi sinh đường ruột, là giải pháp lấy lại cân bằng hệ vi sinh một cách nhanh chóng. 10 chủng lợi khuẩn tạo nên sức mạnh hiệp đồng, hỗ trợ khắc phục các triệu chứng tiêu chảy, táo bón, đầy bụng, nôn trớ... ở trẻ.

4.4. Trẻ bị táo bón uống sữa bột được không?

Nhìn chung, trẻ bị táo bón có thể uống sữa bột. Mẹ chỉ cần lưu ý pha sữa đúng theo công thức ghi trên bao bì.

Thêm vào đó, nếu có điều kiện, hãy ưu tiên các dòng sữa bột chứa chất xơ hòa tan dễ tiêu hóa, giúp nuôi dưỡng hệ vi sinh đường ruột.

Vệ sinh bình sữa sạch sẽ trước mỗi lần pha sữa cũng là biện pháp bảo vệ đường ruột, hạn chế rối loạn tiêu hóa ở trẻ.

Vệ sinh bình sữa cho trẻ sạch sẽ ngay sau khi trẻ bú song để tránh rối loạn tiêu hóa

Hy vọng với những chia sẻ ở trên, mẹ có thể trả lời cho câu hỏi trẻ bị rối loạn tiêu hóa có nên uống sữa. Nếu còn băn khoăn, mẹ liên hệ ngay với số Hotline 1900636985 để được tư vấn trực tiếp hoàn toàn miễn phí.

Mời mẹ tham khảo thêm: